بروزترین راهکار ها برای درمان سندروم تونل تارسال بدون جراحی

تونل تارسال در قسمت داخلی مچ پا قرار دارد و توسط استخوان‌های مچ پا و نوار رباط‌هایی که در سرتاسر پا کشیده می‌شوند، تشکیل شده است. بسیاری از رگ‌های خونی، اعصاب و تاندون هایی که حرکت و انعطاف‌پذیری پا را فراهم می‌کنند از طریق تونل تارسال حرکت می‌کنند.

سندروم تونل تارسال (TTS) به دلیل فشرده شدن عصب تیبیال خلفی در حین حرکت از طریق تونل تارسال ایجاد می‌شود. فشرده شدن عصب تیبیال خلفی می‌تواند باعث درد، گزگز یا بی‌حسی در پا شود.

در ادامه این مقاله از وب‌سایت کلینیک درد دکتر نریمانی، به بررسی سندروم تونل تارسال، جراحی تونل تارسال، درمان و ورزش برای تونل تارسال خواهیم پرداخت.

علت سندروم تونل تارسال

سندروم تونل تارسال زمانی رخ می‌دهد که چیزی به عصب تیبیال پا آسیب می‌رساند. علل آسیب عصب تیبیا می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• کف پای صاف
• قوس زیاد کف پا
• صدمات، مانند پیچ‌خوردگی مچ پا یا شکستگی
• رشد نامنظم، مانند کیست گانگلیون، خار استخوان یا وریدهای واریسی
• توده‌هایی مانند لیپوم یا تومور در نزدیکی عصب تیبیال پا
• شرایط (سیستمیک) در سطح بدن، مانند کم کاری تیروئید، دیابت یا آرتریت.

برای بسیاری از افرادی که به سندروم تونل تارسال مبتلا می‌شوند، به این دلیل است که استفاده بیش از حد از پا و همچنین استفاده غیرصحیح شده است.

بیش از 2 نفر از هر 5 نفر مبتلا به سندروم تونل تارسال سابقه آسیب‌هایی مانند پیچ‌خوردگی مچ پا را دارند. به‌طور مثال، رگ به رگ شدن مچ پا آسیبی است که به رباط‌های این ناحیه وارد می‌شود و یکی از شایع‌ترین علت های سندروم تونل تارسال است

علائم سندروم تونل تارسال

سندروم تونل تارسال باعث علائم و دردهای عصبی می‌شود. TTS معمولا باعث درد در قسمت داخلی مچ پا یا پایین پا می‌شود. فرد مبتلا به سندروم تونل تارسال ممکن است علائم زیر را تجربه کند:

• احساس سوزش
• بی‌حسی
• احساس سوزن‌سوزن شدن یا گزگز شدن.
• ضعف در عضلات پا

اغلب، علائم سندروم تونل تارسال در طول فعالیت‌های بدنی یا بعد از آن بدتر می‌شود. اگر TTS شدید یا طولانی مدت باشد، ممکن است فرد علائم سندروم تونل تارسال را همیشه تجربه کند.

درمان تونل تارسال

درمان تونل تارسال به روش‌های خانگی و استفاده از دارو ممکن است. در ادامه به انواع روش‌های درمان تونل تارسال اشاره خواهیم کرد.

درمان تونل تارسال در خانه

برای کاهش التهاب می‌توانید از داروهای ضد التهابی (از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) استفاده کنید که می‌توانند فشردگی عصب را کاهش دهند.

استراحت، سرمادرمانی و استفاده از یخ، فشرده‌سازی و بالا بردن ارتفاع پا از سطح بدن، که به عنوان درمان RICE شناخته می‌شود، می‌توانند به کاهش تورم و التهاب نیز کمک کنند.

درمان تونل تارسال از طریق تجویزهای پزشکی

به افرادی که به سندروم تونل تارسال مبتلا هستند، معمولا تزریق استروئید در ناحیه آسیب‌دیده برای کاهش تورم پیشنهاد می‌شود.

در برخی موارد، بریس‌ها و مچ‌بندها می‌توانند برای بی‌حرکت کردن پا و محدود کردن حرکتی که می‌تواند عصب را فشرده کند، استفاده شوند.

اگر به‌طور طبیعی کف پای شما صاف است، می‌توانید کفش‌های موردنیازتان را سفارش دهید تا به صورت شخصی‌سازی‌شده ساخته شوند تا از قوس پایتان  پشتیبانی کنند.

جراحی تونل تارسال

در موارد شدید و طولانی مدت سندروم تونل تارسال، پزشک ممکن است جراحی به نام آزادسازی تونل تارسال را توصیه کند.

در طی این روش، جراح برشی از پشت مچ پا تا قوس پا ایجاد می‌کند. سپس پزشک رباط را آزاد می‌کند و به واسطه این آزادسازی، عصب از حالت فشرده خارج شده و درد تسکین می‌یابد.

جراحی تونل تارسال کم تهاجمی نیز توسط برخی جراحان استفاده می‌شود که در آن برش‌های بسیار کوچک‌تری در داخل مچ پا ایجاد می‌شود.

جراح از ابزارهای کوچک برای کشش رباط استفاده می‌کند. از آنجایی که در این جراحی تونل تارسال آسیب کمتری به بافت‌ها وارد می‌شود، خطر، عوارض و زمان بهبودی کاهش می‌یابد.

ورزش برای تونل تارسال

بهترین ورزش برای تونل تارسال ورزش‌های کششی هستند. در این بخش از مقاله سندروم تونل تارسال در وب‌سایت کلینیک درد دکتر نریمانی، به بررسی شش ورزش برای تونل تارسال خواهیم پرداخت.

1.     تست انعطاف‌پذیری عضلات ساق پا

تست انعطاف‌پذیری عضلات ساق پا برای تعیین میزان انعطاف‌پذیری عضله حیاتی شامل گاستروکنمیوس و نیز کف پا انجام می‌شود؛ زیرا عضلات سفت گاستروکنمیوس و کف پا (که گروه ماهیچه ساق پا را تشکیل می‌دهند) می‌توانند باعث افزایش پرووناسیون شوند. ورزش‌ها همیشه باید بدون درد انجام شوند.

برای انجام اولین ورزش برای تونل تارسال، مراحل زیر را دنبال کنید.

• روی یک کاناپه یا میز بنشینید و پاهای خود را صاف در جلویتان قرار دهید.
• پاها باید درست بالای لبه کاناپه آویزان باشند.
• حال برای شروع کشش، تلاش کنید زاویه 90 درجه را در کف پای خود ایجاد کنید. این کار را باید بدون نیاز به فشار بیش از حد روی این ناحیه انجام دهید. بهتر است این کشش توسط درمانگر یا متخصص درد انجام شود.
• حال باید یک مقاومت طبیعی را، حتی قبل از اعمال فشار احساس کنید.

عضله سولئوس به همین روش اما با زانوی خم‌شده آزمایش می‌شود. این تست باعث شل شدن عضله بزرگ گاستروکنمیوس ساق پا می‌شود و کف پا همچنان کشیده می‌شود.

به ندرت پیش می آید که عضله کف پا سفت شود؛ زیرا سفتی در ماهیچه‌های گاستروکنمیوس شایع‌تر است و این سفتی می‎تواند در ایجاد سندروم تونل تارسال نقش داشته باشد.

2.     کشش عضله گاستروکنمیوس

کشش عضله گاستروکنمیوس باید با صاف نگه داشتن ساق هنگام کشش انجام شود و مراحل آن به شکل زیر است.

• پاشنه پای عقب را روی زمین و به دیوار تکیه دهید. اگر نمی‌توانید کشش را احساس کنید، پای پشتی را بیشتر به عقب ببرید.
• ده ثانیه پاها را در همین حالت نگه دارید، سه تا پنج بار همین ورزش برای تونل تارسال را تکرار کنید و ست را سه بار در روز انجام دهید.
• به تدریج کشش را برای مدت طولانی‌تری نگه دارید؛ مثلا تا 45 ثانیه.

3.     کشش عضلات کف پا

کشش عضله کف پا که پایین‌تر و در پشت ساق قرار دارد، باید با خم شدن ساق در زانو انجام شود. برای انجام این ورزش تونل تارسال، مراحل زیر را با دقت دنبال کنید.

• به سمت جلو خم شوید و پاشنه پای پشتی را به زمین فشار دهید تا زمانی که کشش احساس شود.
• اگر امکان احساس کشش وجود ندارد، چیزی را زیر انگشتان پا قرار دهید تا جلوی پا را بالا ببرد.
• می‌توانید توپ پا را مقابل دیوار قرار دهید و زانو را به سمت جلو فشار دهید.
• خم شدن زانو در این تمرین، عضله گاستروکنمیوس را که بالای زانو چسبیده است را از حالت کشش خارج می‌کند.

4.     کشش فاشیای پلانتار

فاسیای پلانتار نواری از بافت زیر کف پا است که از پاشنه پا تا جلوی پا کشیده شده است. برای انجام این ورزش تونل تارسال، می‌توانید با دنبال کردن مراحل زیر، درد در عصب مربوطه را کاهش دهید.

• انگشت شست پا و جلوی پا را به سمت بالا بکشید.
• کشیده شدن فاسیای کف پا در زیر پا پس از مرحله قبل باید امکان‌پذیر باشد.
• این کشش را حدود 30 ثانیه نگه دارید.
• پنج بار همین تمرین را تکرار کنید و آن را 3 بار در روز انجام دهید.

به یاد داشته باشید که کشش یک فرآیند طولانی مدت است. پس از اینکه احساس کردید جراحت بهبود یافته است، باید همچنان به کشش‌ها ادامه دهید.

5.     غلتاندن توپ

راه دیگر کشش فاسیای کف پا، غلتاندن کف پا روی یک جسم گرد یا استوانه‌ای شکل مانند توپ، وردنه یا قوطی سوپ است. قوطی سوپ را می‌توان در فریزر قرار داد تا اثر سرما درمانی هم داشته باشد. برای انجام این ورزش تونل تارسال، به روش زیر عمل کنید.

• پا را به طور مکرر روی توپ بچرخانید و فشار رو به پایین روی فاسیای کف پا وارد کنید. این تمرین مانند یک ماساژ بافت عمیق عمل می‌کند تا به کشش فاسیا و بهبود درد کمک کند.

6.     وارونگی ایزومتریک مچ پا

برای شروع این ورزش تونل تارسال به منظور تقویت استخوان تیبیالیس خلفی، عضله را می‌توان بدون حرکت مچ پا و کف پا منقبض کرد. انجام این ورزش به شکل زیر است.

• روی زمین بنشینید و از یک مت یا زیرانداز نرم استفاده کنید و مچ پای خود را درست به سمت بیرون صندلی یا پای میز قرار دهید. حال انگشتان پا را به سمت سقف ببرید.
• حال با اعمال مقاومت و انقباض عضلات ران، تلاش کنید قوزک پا را به سمت داخل زیرانداز یا مت فشار دهید.
• این انقباض را می‌توان به مدت 5-10 ثانیه قبل از استراحت نگه داشت و 5-10 بار در روز تکرار کرد.
• از کوتاه‌ترین زمان شروع کنید و به مرور مدت زمان انجام این ورزش تونل تارسال را افزایش دهید.
• می‌توانید از یک متخصص درد یا دوست برای انجام این تمرین کمک بگیرید.

سخن پایانی

سندروم تونل تارسال در پا رخ می‌دهد و عصب تیبیال را تحت فشار قرار می‌دهد. در پی این عارضه، فرد احساس سرشدگی و گزگز در پاهای خود احساس می‌کند.

سندروم تونل تارسال را می‌توان با طیف گسترده‌ای از گزینه‌های درمانی مدیریت یا درمان کرد، اما صرف نظر از این که شرایط زمینه‌ای چیست، انجام درمان به موقع برای جلوگیری از آسیب دائمی عصبی ضروری است.

دکتر نریمانی