اورتوکین تراپی چیست؟
اورتوکین تراپی روشی مدرن برای درمان بیماری های مفاصل و درد مربوط به دیسک است. نوعی پروتئین از دسته سیتوکین ها، به نام اینترلوکین-۱ (IL-1) مسئول بیماری های مفصلی ناشی از التهاب است. درمان شامل تزریق مهارکننده بیولوژیک اینترلوکین ۱ (IL-1Ra) است که از پلاسمای خون بیمار جدا می شود. پروتئین ضد التهابی محافظت کننده (IL-1Ra) به ناحیه دردناک تزریق می شود و به کاهش درد مفاصل و التهاب بافت آسیب دیده کمک می کند. ارتوکین تراپی یکی از منحصر به فردترین روش های درمان استئوآرتریت یا همان آرتروز است.
آرتوکین تراپی با استفاده از مکانیسم های محافظتی طبیعی بدن موجب جلوگیری از التهاب، کاهش درد و بهبود عملکرد می شود. این فرایند شامل گرفتن خون بیمار و پردازش خون به طریقی است که بتوان پروتئین ضد التهابی و عوامل رشد را از سایر اجزای خون جدا کرد و به داخل مفاصل یا تاندون ها و سایر بافت های نرم تزریق کرد. این کار منجر به کاهش درد و بهبود طبیعی بدن می شود.
آارتوکین تراپی عمدتا بر توانایی طبیعی بدن برای ترمیم بافت آسیب دیده تمرکز دارد و روشی کم تهاجمی است. اثربخشی و ایمنی ارتوکین تراپی در مطالعات بالینی متعدد تایید شده است. این مطالعات به طور ویژه ای بر استفاده از ارتوکین تراپی برای درمان آرتروز مفاصل و مشکلات ستون فقرات تمرکز داشته اند.
برای افرادی که با روش پی آر پی آشنا هستند، ممکن است ارتوکین تراپی شبیه به پی آر پی به نظر برسد. از این نظر که هر دو روش از خون خود فرد برای درمان استفاده می نمایند، این دو روش مشابه اند. اما روند آماده سازی خون در این دو روش کاملا متفاوت است. ارتوکین قادر به افزایش تعداد فاکتورهای رشد در هر روش است و همچنین می تواند گیرنده التهابی بدن را مسدود نماید. پی آر پی روشی موثر است اما ارتوکین تاثیرات بالقوه ی بیشتری دارد.
به زبان سادهتر، آرتوکین Orthokine تراپی روش نوینی برای پیشگیری از پیشرفت آرتروز و درمان آرتروز و تنگیهای کانال نخاعی ناشی از آرتروزستون مهرهها است.
به دلیل اثر کم نظیر ضد التهابی، «ارتوکین» در درمان تاندونها و عضلات آسیب دیده نیز بسیار مؤثر است. به علاوه این روش درمانی جدید در مشکلات آرتروز ستون مهرهها و یا تنگیهای کانال نخاعی ناشی از پیشرفت آرتروز مهرهها (که در همه اینها مشکلات التهابی وجود دارد) مورد استفاده قرار میگیرد.
آرتوکین تراپی یک راهکار درمانی اثربخش و ارزشمند برای افرادی است که درد زانو، باسن، مچ پا و شانه دارند.
همچنین به علت خواص ضد درد و ضد التهابی، ارتوکین را می توان در درمان تاندون ها و عضلات آسیب دیده نیز استفاده نمود.
در این روش از سرمی که از خون خود بیمار گرفته می شود، استفاده می گردد.
این سرم حاوی پروتئین های فعال به نام آنتاگونیست های گیرنده اینترلوکین۱ (IL-1Ra) است که باعث کاهش درد و کاهش التهاب در بافت های آسیب دیده می شود.
شایان توجه است که روش ارتوکین تهاجمی نیست و نیازی به استفاده از مواد خارجی ندارد.
تاریخچه ارتوکین تراپی
ارتوکین تراپی به سال 1988 در آلمان به ثبت رسید و مورد استفاده قرار گرفت و از آن پس به تدریج به دیگر کشورهای اروپایی و سراسر جهان راه یافت. حدوداً دو سال است که ارتوکین درمانی در مراکز درمانی معتبر جمهوری چک انجام میشود. ارتوکین تراپی تا به امروز برای درمان بیش از چهارصد هزار بیمار در سراسر جهان به کار برده شده است. ارتوکین درمانی مبتنی بر استفاده از مواد زیستی خود بیمار است، سرم خون از طریق کشت و آمادهسازی خون خود بیمار به دست میآید. سپس یک یا دو بار در هفته در مفصل دردناک تزریق میشود
عملکرد ارتوکین در درمان بیماریهای مفصلی
دانشمندان تعدادی عامل مهم را که در ایجاد استئوآرتریت نقش دارند را کشف کردهاند. به عنوان مثال، پروتئین اینترلوکین 1 (IL-1)، یکی از اصلیترین عامل ابتلا به بیماری مفصلی یا استئوآرتریت است. این پروتئین یک سایتوکاین ضد التهابی است. پروتئین اینترلوکین ۱ به عنوان یکی از مؤلفههای سیستم ایمنی بدن، توانایی ایجاد تغییر در عملکرد سایر سلولهای بدن را دارد. این تغییر میتواند مثبت باشد، مثلا “نیروهای ترمیم کننده” بدن را قادر میسازد تا به سرعت در محل آسیبدیده ظاهر شوند و شروع به کار کنند. از طرفی دیگر، این پروتئین میتواند باعث ایجاد التهاب و درد در داخل مفصل نیز گردد. این اثرات منفی یکی از دلایل اصلی نابودی غضروف در بیماری استئوآرتریت است. با این وجود، تنها شناسایی علت بروز مشکل برای درمان آن کافی نیست.
در اواخر دهه ۱۹۸۰، گروهی از محققان پروتئینی را کشف کردند که سرکوب کننده التهاب اینترلوکین 1 است و آن را آنتاگونیست گیرنده اینترلوکین-1 (IL-1Ra) نامیدند. پروتئین IL-1R که از آن در راتوکینتراپی استفاده میکنند مانع ایجاد التهاب ناشی از اینترلوکین ۱ شده و بدین طریق موجب تسکین درد و التهاب میشود. در برخی از درمانهای ارتوپدی مولکولی، از جمله سرم ارتوکین از این اثر برای بازگرداندن دامنه تحرک سابق و در نتیجه کیفیت بالاتر زندگی استفاده میکنند.
غلظت پروتئین اینترلوکین ۱ با افزایش استئوآرتریت در بافت افزایش مییابد و منجر به بروز درد و از بین رفتن بافت میشود.
نحوه انجام ارتوکین تراپی
ارتوکین تراپی روشی جدید، غیرمعمول و مؤثر برای درمان آرتریت دژنراتیو و صدمات ورزشی است. در این روش از توانایی طبیعی (اتولوگ) بدن و توانایی بیولوژیکی بدن برای ترمیم خود بدن استفاده میشود. پزشکان پلاسمای غنی از پلاکت را با فاکتورهای رشد که در مراحل اولیه برداشت شده است را به عنوان مسدود کننده گیرنده اینترلوکین ۱ (Il-1Ra) به قسمت آسیب دیده (به عنوان مثال مفصل مچ پا) تزریق میکنند. در ارتوکین تراپی، تمام مواد از خون خود بیمار تهیه میشود و هیچ ماده خارجی یا افزودنی در این فرآیند وجود ندارد.
در زمان آماده شدن برای ارتوکین تراپی، پزشک مقدار کمی خون از بدن بیمار میگیرد و سپس آن را در لولههای مخصوص ریخته و داخل انکوباتور گذاشته میشود. این پروتئین به طور طبیعی در خون یافت میشود که قابلیت انسداد التهاب به طور موثر و طولانی مدت دارد بنابراین کشت میشود. این پروتئین مسدود کننده درد و ابتلا به آرتریت دژنراتیو زانو، مفصل ران و ستون فقرات است. سپس لولههای آزمایش سانتریفیوژ میشوند تا پلاکتهای غنی شده پلاکت (PRP) که عامل طبیعی رشد بدن هستند را از خون جدا کنند. به لطف وجود این فاکتورهای رشد، پزشکان قادر به تأثیر مثبت بر تواناییهای احیا کننده درونزا در بافتهای خود بدن هستند. پس از آماده شدن این مراحل، پزشک خون را به ناحیه آسیبدیده (مثلا به مفصل زانو) تزریق میکند. سایر لولههای آزمایشی باقیمانده منجمد میشوند تا در فواصل زمانی مناسب مجددا به بیمار تزریق شود.
سازو کار ارتوکین تراپی
سرم بعد از جداسازی در تاندونها، بافت نرم یا مفاصل دردناک تزریق میشود؛ پزشکان معتقدند که سرم خاصیت ضدالتهابی فوقالعادهای دارد. ابتلا به آرتروز پیامد وجود سیتوکینی موسوم به اینترلوکین 1 است که به گیرندههای سیتوکین مختلف متصل میشود. فرآیند اتصال اینترلوکین 1 به گیرندههای سیتوکین فرآیندی التهابی را فعال میکند؛ این فرآیند التهابی اثری دومینویی را به وجود میآورد که به آسیبی گسترده دامن میزند.
فرآیند اتصال در اثر تزریق سرم آماده سازی شده در ناحیههای دردناک متوقف میشود. به علاوه فاکتورهای رشدی در پی این تزریق آزاد میشود که آسیبهای بیشتر را به حداقل میرساند. ارتوکین تراپی زانو فرآیند التیامبخشی طبیعی بدن را برمیانگیزد و همزمان به بازیابی عملکرد و کاهش درد کمک میکند.
چون درد بیمار کمتر میشود، بهتر میتواند اعضای دردناک را حرکت بدهد. به علاوه عاملهای بازسازی کننده موجود در سرم فرآیند بهبود را تسهیل میکند.
موارد استفاده از ارتوکین تراپی
ارتوکین تراپی برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها استفاده می شود، از جمله:
- استئوآرتریت – تغییرات دژنراتیو مفاصل (به ویژه زانوها)، التهاب مزمن غیر عفونی
- بیماری های شغلی – مربوط به فشار بیش از حد به سیستم عضلانی اسکلتی، از جمله در ورزشکاران حرفه ای و افرادی که فعالیت بدنی شدید دارند، خواص ضد التهابی ارتوکین تراپی درد تاندون ها و عضلات را کاهش می دهد
- تغییرات دژنراتیو در مفاصل میان مهره ای، از جمله دردهای مرتبط با دیسک
در طول مشاوره اولیه بیمار، متخصص طب فیزیکی پس از معاینه بیمار، مناسب بودن این روش درمانی را تشخیص داده و در صورتی که ارتوکین تراپی بتواند به بهبود وضعیت فرد کمک کند، برنامه درمان فردی را برای دستیابی به نتایج مطلوب ایجاد می نماید. ارتوکین تراپی به بیماران مبتلا به عفونت حاد و یا تب توصیه نمی شود.
مزایای ارتوکین تراپی
مزایای اصلی ارتوکین تراپی در مقایسه با سایر انواع درمان های محافظه کارانه بیماری های مفاصل، عبارتند از:
- ارتوکین تراپی درمانی مبتنی بر ماده ای کاملا طبیعی در بدن است که بصورت بیولوژیکی فعال می شود و به افزودن مواد شیمیایی نیاز ندارد، در نتیجه عوارض جانبی کمتری به همراه خواهد داشت.
- این تکنیک اثر ضد درد و تسکین دهنده دارد.
- ارتوکین تراپی فرایند التهابی مزمن را متوقف می کند و طول عمری طولانی دارد.
- ارتوکین تراپی تحرک فرد را باز می گرداند و دامنه حرکت مفاصل را افزایش می دهد.
- این روش درمانی در ۷۵٪ از بیماران به ویژه بیماران مبتلا به استئوآرتریت یا آرتروز مفصل زانو و لگن بسیار موثر است
تفاوت ارتوکین با پی آرپی در درمان آرتروز و آسیب های ورزشی
ارتوکین اغلب با پی آر پی (پلاسمای غنی شده با پلاکت) اشتباه گرفته میشود.
این اشتباه ناشی از این باور است که در هر دو درمان تزریق سرم خون در موضع درد صورت می گیرد.
ارتوکین با پی آر پی کاملا متفاوت است چرا که در ارتوکین درمانی خون بیمار در انکوباتور گرم می شود.
پیش از قرار گرفتن در سانتریفیوژ جهت افزایش غلظت پروتئین های ضد التهابی به جای پلاکت ها. در ارتوکین درمانی تنها تمرکز بر روی مشکلات مکانیکی در مفاصل نمی باشد بلکه درمان التهاب به عنوان یکی از عوامل آسیب بافتی است درنتیجه در ارتوکین تراپی التهاب از بین میرود.
پی آر پی به هیچ وجه در درمان آرتروز و پارگی های مینیسک تاثیری ندارد.
در هر دو روش هم پی آر پی و هم ارتوکین درمانی خون بیمار گرفته می شود ولی در پی آر پی پروتئین التهابی خون گرفته میشود.
در حالی که در ارتوکین پروتئین ضد التهابی خون گرفته می شود و پر واضح است که هر دو روش به صورت ترکیبی نمی توانند جهت درمان به کار روند.
چه افرادی نامزد مناسبی برای انجام ارتوکین تراپی هستند؟
به طور معمول اگر دچار استئوآرتریت خفیف، متوسط یا حتی شدید هستید و نمی خواهید عمل جراحی داشته باشید، ممکن است که شما نامزد مناسبی برای ارتوکین تراپی باشید. همچنین اگر شما دچار پارگی مزمن رباط یا تاندون شده اید که به روش های درمانی دیگر جواب نمی دهد، می توانید ارتوکین تراپی را امتحان کنید.
برای تشخیص اینکه آیا ارتوکین تراپی برای شما مناسب است، باید به متخصص طب فیزیکی با تجربه در زمینه ارتوکین تراپی مراجعه نمایید. پزشک با توجه به شرایط و پرونده پزشکی شما مشخص می نماید که آیا این ارتوکین تراپی روشی مناسب برای حل مشکلات شماست یا خیر.