خار پاشنه
خار پاشنه زائده استخوانی کوچکی است که زیر پاشنه پا آن ایجاد میشود. خار پاشنه پا میتواند همراه با درد یا بدون درد باشد. بیماران غالباً خار پاشنه پا را با عارضه دیگری به نام التهاب رباط کف پا (پلانتار فاشئیت) اشتباه می‌گیرند.
در تصاویر پرتونگاری (اشعه ایکس) حدود 70 درصد بیماران مبتلا به التهاب رباط کف پا، که همواره عارضه‌ای ناراحت کننده است، وجود خار پاشنه پا نیز مشخص میشود. خار پاشنه احتمالاً هنگامی شکل می‌گیرد که بدن با ایجاد استخوان اضافی در محل ضربه و صدمه دیدن در صدد ترمیم آسیب‌های مکرر برمی‌آید. التهاب رباط کف پا معمولاً دیگر پی‌آمد چنین ضربه‌هایی است. خار پاشنه بیشتر در میان زنان و مردان میان‌سال شیوع دارد، اگرچه گروه‌های سنی دیگر نیز به این عارضه مبتلا می‌شوند که در ادامه به علائم خار پاشنه پا و درمان درد خار پاشنه می پردازیم.
کالبدشناسی خار پاشنه پا
فاسیا پلانتاریس یک لیگامان بلند و نازک است که درست زیر پوست کف پای شما قرار گرفته است. این لیگامان از پاشنه پا به زیر پنجه پا کشیده شده و موجب قوس کف پا میشود.یک سر این رباط به سطح زیرین استخوان پاشنه یا کالکانه Calcaneous در محلی که به آن توبرکل پاشنه Calcaneal tubercle میگویند متصل شده و سر دیگر آن پهن شده و به بند پرگزیمال (بند پرگزیمال اولین بند انگشت است که به کف پا متصل میشود) تمامی انگشتان پا متصل میشود.
علت درد پاشنه پا
بر اثر فشار بیش از حد به فاسیا پلانتاریس در محل اتصال آن به استخوان پاشنه، کشیدگی و پارگی های میکروسکوپی ایجاد میشود که در گذر زمان میتواند خار پاشنه پا ایجاد کند. پاسخ بدن به این اتفاق، التهاب و درد است. دردی که در محل اتصال این لیگامان به پاشنه احساس میشود.
علل درد پاشنه چیست ؟
۱- فشار به عصب کف پا ( عصب باکستر، Baxter’s nerve )
۲- فاشئیت کف پا وخار پاشنه
۳- از بین رفتن چربی کف پا
۴- التهاب تاندون آشیل
۵- ترک خوردگی استخوان کف پا ( Stress fracture of the Calcaneus )
۶- دیسک های کمرکه موجب درد انتشاری به کف پا می باشند
علائم و نشانه ها
از نشانه ها و علائم خار پاشنه پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شروع تدریجی درد از زیر پاشنه و انتشار آن در کف پا از علایم خار پاشنه می باشد.
- درد و التهاب معمولاً در زیر پاشنه یا درون آن حس میشود.
- درد پاشنه پا، معمولاً صبح‌ها شدیدتر است، اما صرفاً در نتیجه حرکت دادن پا فروکش میکند و مجدداً در ساعات میانی روز یا پس از ورزش کردن شدید میشود.
- کشش رباط کف پا میتواند به بروز درد دامن بزند.
التهاب رباط کف پا (پلانتار فاشئیت) آسیبی ناشی از استفاده مفرط است. کشش مکرر و بیش از اندازه این رباط واقع در زیر پا التهاب و ضخیم شدن احتمالی آن و علت خار پاشنه پا می باشد. پلانتار فاشئیت در نتیجه ضخیم شدن قدرت و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد. این اتفاق در ورزش‌هایی معمول است که دویدن، رقصیدن یا پریدن را شامل میشود. به علاوه موارد زیر نیز احتمال بروز این عارضه را افزایش می‌دهد:
- اور پرونیشن ـ دوندگان : چرخش رو به داخل بیش از اندازه کف پا یا صافی کف پا به طور قابل توجهی فرد را مستعد ابتلا به این عارضه می کند، چون هر چه کف پا صاف‌تر باشد، فاسیا پلانتاریس بیشتر کشیده میشود.
- زیاد بودن قوس کف پا: این عارضه در افرادی که قوس کف پایشان زیاد است نیز رواج بالایی دارد، چون کف پا خاصیت ضربه‌گیری ندارد و نمی‌تواند خود را با سطوح مختلف سازگار کند.
- سفت بودن عضله‌های ساق پا: یکی از عوامل رایج ملتهب شدن فاسیا پلانتاریس ، سفت بودن عضله‌های ساق پا است که چرخش رو به داخل را به دنبال دارد. پرونیشن به نوبه خود به بروز علل دیگری مانند کم یا زیاد بودن قوس کف پا دامن می‌زند.
- کفش نامناسب: پیاده‌روی طولانی مدت با کفش‌هایی که به خوبی از کف پا حمایت نمی‌کند، آسیب زننده خواهد بود و می تواند علت خار پاشنه باشد. کفش مناسب بیمار مبتلا به پلانتار فاشئیت کفی تخت دارد، بنددار است و به خوبی از قوس کف پا حمایت میکند و زیر آن را پوشش می‌دهد.
- اضافه وزن: افراد دارای اضافه وزن به دلیل تأثیر اضافه وزن بر کف پا بیش از دیگران در معرض ابتلا به خار پاشنه پا قرار دارند.
- آسیب دیدگی‌های پیشین: چنانچه کشیدگی پیشین فاسیا پلانتاریس یا آسیب دیدگی کف پا به خوبی معالجه نشده باشد، احتمال ملتهب شدن فاسیا پلانتاریس ، بالا خواهد بود.
آرتروز و استفاده بیش از حد از دمپایی از دیگر علل ایجاد خار پاشنه می باشد
چگونه میتوان خار پاشنه را تشخیص داد؟ آیا من مبتلا به خار پاشنه هستم ؟
بعد از مراجعه بیمار به کلینیک درد، ابتدا فوق تخصص درد، نقاط حساس و دردناک کف پا را هنگام معاینه بررسی میکند یک فوق تخصص درد با تجربه ، با تعیین محل درد به علت بروز آن پی می برد.معمولاً انجام آزمایش ضروری نیست و علت، با تعیین محل درد با کمک معاینه تشخیص داده میشود. گاهی فوق تخصص درد عکس ساده اشعه ایکس و یا حتی ام آر آی برایتان تجویز می کند تا علل دیگر درد پاشنه که در بالا توضیح داده شد ( مانند شکستگی فشاری یا تحت فشار قرار گرفتن عصب ) بررسی شود.
گاهی اوقات در عکس ساده اشعه ایکس یا ام آر ای خار استخوانی دیده میشود که از استخوان پاشنه بیرون زده است. در گذشته خارهای استخوانی متداولترین علت درد پاشنه پا شناخته می شد و تنها راه درمان آنها را عمل جراحی باز می دانستند (در روش قدیمی) که در این عمل زائده خاری از استخوان پاشنه پا برداشته می شد. اما واقعیت این است که بسیاری از افراد دارای خار استخوانی پاشنه پا هستند و هیچ علامت یا دردی در پاشنه پا ندارند. بنابراین در همه افراد نیاز به جراحی نیست و روش های کاهش درد برای درمان کفایت می کند.
راه ها و روش های درمان
اگرچه التهاب رباط کف پا (پلانتار فاشئیت) راه علاج منحصر به فردی ندارد، از روش‌های متعددی برای تسکین و درمان پاشنه درد ناشی از آن استفاده میشود. روش‌های درمان خار پاشنه پا معمولاً به دو گروه کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم‌بندی میشود. درمان بلندمدت خار پاشنه منوط به اصلاح دلیل بروز آن و درمان علائم است.
- درمان‌های خانگیدر درمان خانگی اولیه خار پاشنه پا توصیه میشود که بیمار پا را روی زمین نگذارد و برای کاهش ورم روزانه 3 تا 4 بار، هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه، یخ روی کف پا بگذارد. کاهش یا تغییر فعالیت‌های ورزشی نیز میتواند مفید باشد. قرار دادن کفی‌های مناسب درون کفش و انجام نرمش‌های کششی نیز به تسکین درد کمک میکند.
داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDS)، مانند ایبوپروفن (برای مثال مورتین یا ادویل) و ناپروکسین (برای مثال الیو)، غالباً برای کاهش التهاب این رباط مصرف میشود.
- استراحت و یخ
تا زمان تسکین کامل درد استراحت کنید. اگر مجبور به راه رفتن شدید، چون قرار دادن پا روی زمین ناراحت کننده خواهد بود، کفش ورزشی راحت بپوشید یا از چسب مخصوص استفاده کنید. پد محافظ پاشنه ژلاتینی مانند نیز در تسکین علائم مؤثر است. از یخ یا سرما درمانی برای کاهش درد و التهاب بهره بگیرید. در صورت شدید بودن درد می‌توانید در طول 24 تا 48 ساعت نخست بروز درد، هر روز هر یک ساعت یک بار به مدت 10 دقیقه از روش سرما درمانی استفاده کنید و به تدریج همگام با برطرف شدن علائم تعداد دفعات را به 3 بار در روز کاهش دهید.
- داروی ضد التهاب غیراستروئیدی
داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسین درد و التهاب خار پاشنه پا را کاهش می‌دهد. اما مصرف یک ماه بیشتر دارو باید با مشورت و اجازه پزشک انجام شود.
- ماساژ
تکنیک‌های ماساژ فشار داخلی را کاهش می‌دهند و عضله‌های ساق پا و فاسیا پلانتاریس را تحت کشش قرار می‌دهند. خود بیمار نیز میتواند با غلتاندن یک قوطی یخ زده و سرد یا توپ پلاستیکی سفت زیر قوس کف پا عمل ماساژ را انجام دهد.
- شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی عملی است که گاهی پیش از انجام جراحی باز و در صورت استمرار علائم به مدت 6 ماه یا بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. در این جراحی هیچ برشی ایجاد نمی‌شود، بلکه از موج شوکی با شدت بالا برای تحریک التیام یافتن پلانتار فاشئیت استفاده میشود.
- الکتروتراپی
الکتروتراپی نیز مانند اولتراسوند یا لیزر به تسکین علائم خار پاشنه پا کمک میکند. در اولتراسوند، امواج صوتی با فرکانس بالا با نفوذ در بافت‌های عمیق منشأ اثر می باشد.
- تزریق
تزریق کورتیکواستروئید یکی از دیگر روش‌های درمانی خار پاشنه می باشد.در این روش داروی استروئیدی ضدالتهاب به طور مستقیم درون بافت اطراف پاشنه تزریق میشود. این تزریق معمولاً موفقیت‌آمیز است.
- اسپلینت شبانه
پزشک یا متخصص فیزیوتراپی گاهی از بیمار می‌خواهد تا برای کشش ساق پا و قوس کف پا در هنگام خواب از اسپلینت شبانه استفاده کند. این اسپلینت در طول شب تاندون آشیل و فاسیا پلانتاریس را در حالت افزایش طول قرار می‌دهد و کشش را تسهیل میکند.
- کفش طبی
پزشک به منظور توزیع متناسب‌تر فشار، استفاده از کفی یا حمایت کننده‌های قوس کف پا (ارتوز)، که برای هر بیمار به صورت سفارشی ساخته میشود را تجویز میکند.
- عمل جراحی
انجام عمل جراحی خار پاشنه پا در صورت برطرف نشدن علت درد پاشنه پا ضرورت می‌یابد، اگرچه جراحی بیشتر برای بیمارانی کاربرد دارد که به دلیل افزایش قوس کف پا و منعطف نبودن آن، رباط کف پایشان کوتاه شده است.
ثبت
آنلاین
وقت ملاقات
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی
به وقت ملاقات نیاز دارید؟
