تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع یکی از درمان‌های رایج است که در کلینیک‌های درد انجام می‌شود. تزریق اپیدورال در زمان‌هایی که درمان‌های دیگر پاسخگو نبودند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از تزریق اپیدورال، کاهش درد به نحوی است که بیمار قادر به از سرگیری فعالیت‌های روزمره خود باشد. در این مقاله از وب‌سایت کلینیک درد دکتر نریمانی، به بررسی نحوه تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع خواهیم پرداخت. شما می توانید در سایت دکتر نریمانی درباره دیسکوپاتی گردن هم مطالعه کنید.

 

 

اپیدورال یا تزریق اپیدورال چیست؟

نخاع توسط سه لایه از داخل به بیرون پوشانده می شود که این سه لایه شامل موارد زیر است:

• پیامتر (Pia mater) در دقیقا روی نخاع را می پوشاند.
• آراکنویید متر (Arachnoid mater) که بعد از پیامتر قرار می گیرد.
• دورامتر (Dura mater) که آخرین لایه ای است که نخاع را پوشش می دهد.داخل فضای دورا چربی ،عروق و مایع وجود دارد تا بتواند از طناب نخاعی حفاظت نماید.

 

فضای اپیدورال (Epidural space) چگونه است؟

پیش از آن که درباره تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع بدانید، باید درباره فضای اپیدورال بدانید. همانطور که گفته شده فضای اپیدورال بیرونی ترین لایه پوشاننده طناب نخاعی می باشد که ریشه های عصب و خونرسانی و تبادل مایعات عمدتا توسط این ناحیه انجام می شود. تزریق در این ناحیه موجبات تسریع در انتقال ماده دارویی در محل صدمه بافتی می گردد. این صدمه ممکن است ناشی از التهاب دیسک ،پارگی و فتق دیسک ،تنگی کانال نخاعی،توده یا تومور در محل نخاع ،شکستگیها و ضربه های نخاعی باشد.

تنگی کانال نخاع ناحیه لومبر یکی از علل شایع درد پایین کمر، درد باسن و درد پاها در افرادی است که ۵۰ سال به بالا سن دارند. این اختلال به علت تحت فشار قرار گرفتن عصب به وجود می‌آید و علائم نشانه‌هایی از قبیل بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف را ایجاد خواهد کرد. معمولاً علائمی که در پاها احساس می‌شوند تحت عنوان سیاتیک یا رادیکولوپاتی لراوبر توصیف می‌گردد. در جلسه مشاوره با پزشک شما درباره علائم و نشانه‌هایی که دارید سوال می‌پرسد و روش‌های درمانی مناسب را به منظور کنترل درد پایین کمر و تسکین علائم شما معرفی خواهد کرد. سپس از شما می‌پرسد که تاکنون از چه روشی برای کنترل درد خود استفاده کرده اید. پزشک از اطلاعات به دست آمده به منظور طراحی یک برنامه درمانی جامع و دقیق استفاده می‌کند. باید بدانید که تنگی کانال نخاعی پایین کمر به ندرت به عنوان یک وضعیت ژانسی در نظر گرفته می‌‌‌شوند و در واقع تعداد زیادی از بیماران اصلا به جراحی ستون فقرات نیاز ندارند. در عوض پزشکی از روش‌های درمانی غیر جراحی به منظور کنترل درد و علائم مرتبط با اختلالات ستون فقرات که باعث تنگی کانال نخاعی یا تحت فشار قرار گرفتن عصب شده‌اند استفاده خواهد کرد. گاهی اوقات پزشک از چند روش درمانی استفاده می‌کنند تا نتایج بهتری به دست بیاید.

 

تماس برای مشاوره: 02188711280

 

علائم تنگی کانال نخاع

پیش از آنکه به تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع بپردازیم باید علائم تنگی کانال نخاع را بررسی کنیم. تنگی کانال نخاع همراه با علائمی است که در صورت مشاهده باید درمان آن پیگیری شود. علائم تنگی کانال نخاع شامل:

درد کمر و پشت بدن

کمر درد اولین علامت تنگی کانال نخاع به شمار می‌رود. البته تمام بیماران مبتلا این علامت را تجربه نمی‌کنند. عصب‌های نخاعی حس‌های بخش‌های خاصی از بدن را تقویت می‌کنند و فشار روی این عصب‌ها، درد در ناحیه تنگ‌شده را به دنبال دارد.

ضعف پاها

وقتی فشار وارده بر کانال نخاعی به میزان مشخصی برسد، یک یا هر دو پا دچار ضعف می‌شوند. برخی بیماران احساس کشیدگی پا روی زمین را زمانی که در حال راه رفتن هستند، تجربه می‌کنند.

درد سوزشی در باسن و پاها

فشار روی عصب‌های نخاعی، درد را در ناحیه تحت پوشش برمی‌انگیزد. این درد سوزشی معمولا از باسن شروع شده و تا پایین پا منتشر می‌شود. چنانچه بیمار در پی درمان مناسب نباشد، درد به کف پا نیز سرایت می‌کند.

بی‌حسی یا گزگز باسن و پاها

در نتیجه افزایش فشار روی عصب‌های نخاع، بیمار علاوه بر درد سوزشی در ناحیه باسن و پاها، دچار بی‌حسی و گزگز در این نواحی نیز می‌شود. ممکن است برخی درد سوزشی و برخی دیگر بی‌حسی یا گزگزشدگی را تجربه کنند. برخی از افراد هر دو این علامت‌ها را تجربه می‌کنند.

 

نحوه تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع

برای درک نحوه تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع، ابتدا مایلیم ساختمان نخاع را تشریح کنیم. نخاع از سه لایه تشکیل شده است که از داخل به بیرون به ترتیب عبارتند از: پیامتر (Pia Mater که دقیقا روی نخاع رو می‌پوشاند)، آراکنویید متر (Arachnoid Mater که پس از پیامتر قرار دارد) و دورامتر (Dura Mater که  آخرین و خارجی‌ترین لایه است که نخاع را پوشش می‌دهد.) داخل فضای دورامتر چربی، عروق و مایع وجود دارد تا بتواند از طناب نخاعی محافظت کند.

فضای اپیدورال بیرونی‌ترین لایه پوشاننده طناب نخاعی است که ریشه‌های عصب و خون‌رسانی و تبادل مایعات عمدتا توسط این ناحیه انجام می‌شود. تزریق دارو در ناحیه اپیدورال، منجر به تسریع انتقال ماده دارویی شده و محل آسیب‌دیده را در زمان کمتری درمان می‌کند.

در تزریق اپیدورال، استروئید به فضای اپیدورال اطراف اعصاب نخاعی در ناحیه کمر تزریق می‌شود. نحوه تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع شامل مراحل زیر می‌شود:

مرحله اول تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع | آماده کردن بیمار

در مرحله اول تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع ، بیمار باید روی تخت دراز بکشد. متخصص درد از بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن ناحیه استفاده می‌کند تا بیمار در طول عمل درد کمتری احساس کند. بیمار حین فرآیند تزریق به هوش و آگاه است.

مرحله دوم تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع | وارد کردن سوزن

در مرحله دوم از تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع و پس از تزریق بی‌حسی، پزشک با کمک فلوروسکوپ اشعه ایکس، سوزن را از پوست وارد کرده و به سمت مهره‌های استخوانی هدایت می‌کند تا به ناحیه اپیدورال برسد. فلوروسکوپی به پزشک امکان مشاهده مهره‌ها و حرکت سوزن را می‌دهد. در این فرآیند، بیمار احساس ناراحتی می‌کند؛ اما این ناراحتی شامل درد نمی‌شود، بلکه بیشتر احساس فشار به او دست می‌دهد.

مرحله سوم تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع | تزریق دارو

در مرحله سوم از تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع زمانی که سوزن در جای مناسب قرار بگیرد، تزریق کورتیکواستروئید و داروهای بی‌حسی به ناحیه اپیدورال اطراف ریشه‌های بلوک عصبی انجام می‌شود. پس از اتمام تزریق، سوزن از کمر بیمار بیرون کشیده می‌شود و در صورت وجود درد در سمت چپ یا راست، تزریق انجام می‌شود. تزریق اپیدورال برای یک یا چند سطح از سطوح ستون فقرات انجام می‌شود.

هدف از تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع، مدیریت درد مزمن ناشی از تحریک و التهاب ریشه‌های عصبی نخاعی در ناحیه کمر و دیسکوژل است. این ناحیه بنا به دلایلی از جمله شرایط یا آسیب‌های خاص، تحت فشار قرار گرفته و تنگ می‌شود؛ شرایطی مانند التهاب دیسک، پارگی و فتق دیسک، توده یا تومور در نخاع، شکستگی‌ها و ضربه‌های نخاعی. داروهای مورد استفاده در تزریق اپیدورال، کورتیکواستروئید و داروهای بی‌حسی است. داروهای کورتیکواستروئید شامل دگزامتازون، تریامسینولون و متیل پردنیزولون و داروی بی‌حسی اغلب لیدوکائین یا بوپیواکائین است.

 

نحوه خوابیدن افراد دچار تنگی کانال نخاعی

نحوه خوابیدن تنگی کانال نخاعی پس از تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع برای آن دست از افرادی که به این عارضه دچار هستند، بسیار مهم است. با رعایت چند نکته امکان خوابیدن آسوده با حداقل‌ترین درد برای افراد دچار این عارضه ممکن است. در ادامه به نحوه خوابیدن تنگی کانال نخاعی اشاره خواهیم کرد.

استفاده از تشک مناسب

تشک نقش مهمی در کاهش درد ناشی از تنگی کانال نخاعی دارد. بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه، تنها با تعویض تشک و استفاده از یک تشک استاندارد، خواب آسوده‌ای را تجربه می‌کنند. در شرایطی مانند عدم احساس راحتی با تشک یا استفاده بیش از پنج سال از تشک فعلی، نیاز است که آن را تعویض کنید. بهترین و استانداردترین تشک برای نحوه خوابیدن تنگی کانال نخاعی، تشکی است که از انحنای طبیعی ستون فقرات پشتیبانی می‌کند. برای انتخاب بهترین تشک تنگی کانال نخاعی، در فروشگاه روی تشک موردنظر به مدت 10-15 دقیقه دراز بکشید و در صورتی که احساس راحتی داشتید، آن را بخرید.

تنظیم وضعیت بدن با بالش

بهترین نحوه خوابیدن تنگی کانال نخاعی، استفاده از بالش مناسب است. اگر به پشت می‌خوابید، یک بالش زیر زانو قرار داده تا مقداری از فشار ناخواسته روی ستون فقرات را کاهش دهید. اگر با خوابیدن به پهلو راحت‌تر هستید، بهتر است از یک بالش بین پاهای خود استفاده کنید تا وضعیت ستون فقرات در حالت استانداردی قرار بگیرد. بهترین نحوه خوابیدن تنگی کانال نخاعی، خوابیدن به پهلو است؛ یعنی به گونه‌ای بخوابید که زانوها به سمت شکم خمیده شوند.

 

بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی

بهترین دارو برای تنگی کانال نخاعی علاوه بر تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع ، کورتیکواستروئید است. این دارو یک داروی ضد التهابی است که قرمزی و تورم ناشی از صدمه به کانال نخاعی را کاهش می‌دهد. همچنین کورتیکواستروئیدها فعالیت سیستم ایمنی بدن، خارش و واکنش‌های آلرژیک را کاهش می‌دهد.

 

بهترین درمان خانگی برای تنگی کانال کمر

علاوه بر تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع ، بهترین درمان خانگی برای تنگی کانال کمر شامل بستن کمربند و انجام ورزش می‌شود. برخی از کمربندها شامل کمربند پلاتینر، دارای سه تکنولوژی اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس هستند که تمامی آن‌ها جزو جدیدترین درمان‌های تنگی کانال کمر به حساب می‌آیند. دومین و بهترین درمان خانگی برای تنگی کانال کمر شامل ورزش است. ورزش‌های عضله‌ساز مانند پیلاتس و بدنسازی به تقویت عضله‌های کمر کمک می‌کنند؛ عضله‌هایی که از ستون فقرات حمایت می‌کنند تا به‌صورت صحیح در جای خود قرار بگیرند و دچار فتق یا پارگی دیسک نشوند. بهترین درمان خانگی برای تنگی کانال کمر، ورزش منظم جهت افزایش قدرت عضله‌های کمر و بهبود انعطاف‌پذیری عضله است.

 

هزینه تزریق اپیدورال کمر

هزینه تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع بسته به موقعیت مطب، تخصص پزشک، نوع و میزان داروی مورد استفاده متفاوت خواهد بود. برخی از بیمه‌های سلامت هزینه تزریق اپیدورال کمر را پوشش می‌دهند. برای اطلاع از این پوشش، باید به شرکت بیمه‌ سلامت خود مراجعه کنید.

 

تماس برای مشاوره: 02188711280

 

تزریق اپیدورال یا ترانس فورامینال؟

در تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع یا ترانس فورامینال از داروی بی حسی موضعی به منظور کاهش درد استفاده می‌شود. پزشک از ماده حاجب استفاده می‌‌کند تا بتوانند ساختارهای داخلی ستون فقرات را به خوبی در فرآیند عکسبرداری مشاهده کند. پزشک برای تزریق داروی بی حسی از یک سوزن بسیار نازک استفاده می‌شود تا امکان ارسال دارو به درون بافت‌های عمیق بدن وجود داشته باشد. پزشک به برخی از بیماران داروی آرام بخش می‌دهد تا در هنگام تزریق دچار مشکل نشوند. فلوروسکوپی شبیه عکسبرداری توسط اشعه ایکس یا اولتراسوند است و با هدف تزریق دقیق دارو در ناحیه مورد نظر مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از تزریق دو روز در اون فضای کامل نخاعی برخی از بیماران ادعا می‌‌کنند که طی مدت چند ساعت پس از تزریق شاهد کاهش علائم خود بوده‌ اند حال آنکه برخی دیگر می‌گویند حدود یک هفته طول کشیده است تا بهبود پیدا کنند. زمان لازم برای بهبود علائم همه بیماران یکسان نیست و در برخی دیگر حدود چند هفته یا حتی چند ماه طول می‌‌کشد تا درد به طور کامل بهبود پیدا کند. برخی از بیماران ادعا می‌کنند که در چند روز اول پس از تزریق شاهد بدتر شدن علائم خود بوده اند. بروز جنگ مسعلی غیر عادی نیست و ممکن است داروی تزریق شده به طور موقت باعث التهاب و فشردگی عصب شود. با این حال باید پس از اثرگذاری دارو از شدت علائم و درد بیمار کاسته شود. پزشک استفاده از کمپرس یخ یا داروی مسکن را به منظور کنترل درد در روزهای اول پس از تزریق توصیه خواهد کرد.

 

سخن پایانی

تزریق اپیدورال یک روش کم تهاجمی است که در کلینیک درد توسط فوق تخصص درد انجام می‌شود. معمولا بیماران پس از تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع در همان روز به خانه باز می‌گردند. فعالیت‌های روزمره فرد به آرامی پس از تزریق اپیدورال از سر گرفته می‌شود. روش تزریق اپیدورال معمولا بدون درد است، اما درد یا ناراحتی خفیف ممکن است در برخی از بیماران طی یک یا دو روز بعد رخ دهد. با اقدامات پیشگیرانه کافی و مراقبت‌های پس از تزریق اپیدورال در محل درمان، بیماران به‌طور معمول می‌توانند تمام فعالیت‌های روزانه خود را ظرف یک هفته پس از تزریق از سر بگیرند.

دکتر نریمانی

منبع