تنگی کانال نخاعی چیست ؟
ستون فقرات، برای اینکه بتوانیم خم و راست شویم و در جهات مختلف حرکت کنیم، یکپارچه درست نشده است، بلکه مانند دانه‌های تسبیح تکه تکه درست شده است و سپس به هم متصل شده است. هر مهره با مهره بالایی توسط سه ساختمان به هم متصل می شود. یکی در جلو که دیسک نام دارد و دو ساختمان در عقب که فاست facet یا مفاصل مهره ها نام دارد. این ساختمان ها توسط لیگامان هایی محکم به هم متصل می شوند به طوری که ما می‌توانیم به جلو و عقب و طرفین حرکت کنیم خم شویم بدون اینکه مهره های ما جابجا شوند. بنابراین بین هر دو مهره یک سوراخ وجود دارد که سوراخ بین مهره ای نامیده می‌شود و از داخل این سوراخ یک ریشه عصبی خارج شده که به اندامهای تحتانی می رود و باعث حرکت عضلات می شود. در عده ای از افراد این فاست ها یا مفاصل بیش از حد رشد می کنند و در نتیجه جا برای ریشه عصبی تنگ می شود. این بیماری را تنگی کانال نخاعی می گویند.
نخاع اعصابی دارد که سیگنال یا پیام ها را به مغز و سایر نقاط بدن می رساند. زمانی که یک توده به نخاع فشار وارد کند، تنگی کانال نخاع اتفاق می افتد. توده شامل تومور یا قسمتی از استخوان که هر قسمت از نخاع، از گردن تا پایین کمر، دچار تنگی شود.
انواع تنگی کانال نخاعی چیست ؟
تنگی کانال نخاعی را به انواع مختلفی تقسیم کرده‌اند، از لحاظ محل، تنگی کانال نخاعی را به سه دسته تقسیم می کنند.
۱- نوع مرکزی
۲-نوع محیطی
۳- نوع تنگی سوراخ بین مهره ای.
هم از لحاظ بالینی و هم از لحاظ ام آر آی ، هر کدام از این سه نوع تنگی علائم متفاوتی دارند. اما در بیماران پیشرفته معمولاً هر سه قسمت تنگ می‌شوند. بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی مرکزی معمولاً به صورت لنگش متناوب مراجعه می کنند یعنی بیمار بعد از مدتی ایستادن یا راه رفتن دچار خستگی پاها می شود و عملاً نمی‌تواند به راه رفتن ادامه دهد و مجبور است چند دقیقه استراحت کند سپس به راه رفتن خود ادامه دهد . بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی محیطی علائم درد ریشه عصبی و هم درجاتی از لنگش متناوب را نشان می دهند. بیماران مبتلا به تنگی نوع سوم یعنی تنگی سوراخ عصبی که در آنها فقط سوراخ عصبی تنگ می شود به صورت درد شدید تیر کشنده در اندام تحتانی است که علائم آنها شبیه علائم پارگی دیسک کمر است و لنگش متناوب معمولاً ندارند.
علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
1- درد در ناحیه کمر
2- درد و سوزش که از باسن شروع می شود و به پشت ران و ساق پا انتشار می یابد. ( در مسیر عصب سیاتیک) درد سیاتیک ممکن است در هر دو اندام تحتانی یا فقط در یک اندام تحتانی ایجاد شود.
۳- خواب رفتگی اندام های تحتانی(پاها)،
۴-سوزن سوزن شدن اندام های تحتانی (پاها)،
۵- گرفتگی یا کرامپ یا اسپاسم عضلانی اندام های تحتانی (پاها)،
۶-ضعف و ناتوانی و ضعیف شدن نیروی اندامهای تحتانی ( پاها)
۷- از دست دادن حس پا.
۸- ضعف در پاها که معمولا فرد نمی تواند انگشتان و مچ پای خود را به طرف بالا بیاورد و روی پاشنه پا راه برود که این حالت را پای افتاده یا فوت دراپ Drop foot می گویند.
۹- ضعف عضلات پا به طوری که فرد نمی تواند روی پنجه های پا راه برود.
علت بروز تنگی کانال نخاع چیست؟
گاهی تنگی کانال به صورت ناگهانی رخ می دهد. در موارد دیگر، تنگی کانال به تدریج و به مرور زمان ظاهر می شود. علل بروز تنگی کانال نخاع عبارتند از:
- آرتریت.
- پارگی دیسک.
- آسیب دیدن نخاع.
- اختلالات خونریزی دهنده.
- خار استخوان.
- تومورهای سرطانی و غیر سرطانی نخاع.
۱- افزایش سن :
اصولاً با افزایش سن افراد دچار تنگی کانال نخاعی می شوند. زیرا مفصلهای پشت ستون مهره ها که فاست(facet )نامیده می‌شوند دچار ساییدگی می شوند. با افزایش سن، عضلات تحلیل می روند ، لیگامان ها شل می‌شوند و در نتیجه به فاست ها فشار بیشتری می آید. فاست ها برای جبران این فشار و ایجاد پایداری در ستون مهره ها و جلو گیری از لق شدن ستون فقرات مجبورند سطح تماس خود را زیاد کنند. یعنی مجبورند بزرگتر شوند و همین باعث تنگی کانال نخاعی می شود.
۲- ژنتیکی :
در عده ای از افراد قطر کانال نخاعی کوچکتر از افراد عادی جامعه است.
۳- شغل های سنگین :
قاعدتاً کسانی که شغل هایی دارند که کمر آنها هنگام کار به مقدار زیاد و به تعداد زیاد حرکت می کند ، مثل شغل هایی که مستلزم خم شدن به طرف چرخیدن می باشد.
۴- وراثتی : کسانی که در خانواده افراد نزدیک آنها مانند پدر مادر و یا خواهر و برادر آنها دچار تنگی کانال نخاعی هستند. قاعدتاً ستون فقرات این افراد شبیه اقوام نزدیک آنهاست.
۵- بیمارهای مادرزادی :
مانند آکندروپلازی، این افراد دچار کوتاهی دست و پا هستند و سر بزرگی دارند و مستعد تنگی کانال نخاعی هستند. زیرا کانال نخاعی انها قطر کمی دارد. بعد از سنین ۳۰ سالگی دچار علائم تنگی کانال نخاعی می شوند.
6 .بیماری های روماتیسمی :
مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان باعث می‌شوند که فرد مستعد تنگی کانال نخاعی بشود. زیرا در این بیماری ها مفاصل ستون مهره ها یا فاست دچار التهاب می‌شوند و همین التهاب باعث افزایش رشد آنها می شود.
راه های تشخیص تنگی کانال نخاعی چیست ؟
اولین راه تشخیص تنگی کانال نخاعی ، گرفتن شرح حال از بیمار است. اینگونه بیماران معمولاً علائم لنگش متناوب دارند. یعنی بیمار پس از مدتی راه رفتن دچار خستگی گزگز و خواب رفتگی و درد در اندام های تحتانی و کمر می شود. پس از چند دقیقه نشستن و استراحت کردن بهبود پیدا می‌کند و سپس به مسیر خود ادامه می دهد. در معاینه فیزیکی این بیماران معمولاً ضعف عضلانی دیده نمی شود علت آن است که تنگی کانال نخاعی یک بیماری مزمن است و در طی سالها به وجود می آید. به همین جهت بیماران از گزگز سوزش و خواب رفتگی و سر شدن اندام های تحتانی شکایت دارند و درد در در مرحله دوم قرار دارد. اما مهمترین راه تشخیص تنگی کانال نخاعی انجام ام آر آی و سپس نوار عصب و عضله است.
روش های درمانی تنگی کانال نخاعی چیست ؟
درمان این وضعیت به علت و شدت تنگی بستگی دارد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین، ناپروکسن، ایبوپروفن، ایندومتاسین، برای کاهش التهاب و تسکین درد.
- تزریق کورتیکواستروئید به بیرونی‌ترین غشاء پوشش دهنده نخاع و ریشه عصب‌های ستون فقرات برای کاهش التهاب و درمان درد.
- تزریق داروی بی‌حس کننده ( موسوم به بلوک‌های عصبی)، در نزدیکی عصب مورد نظر برای رفع درد به طور موقت.
- بعضی از افراد مبتلا به تنگی کانال نخاع از مزایای فیزیوتراپی بهره مند می شوند. ورزش به تقویت عضلات پا و شکم کمک می کند و درنتیجه علائم کاهش پیدا می کند.
- درمان های خانگی مانند کمپرس یخ و آب داغ و مصرف مسکن به تسکین درد کمک می کند.
- طب سوزنی است.
- ممکن است پزشک برای کوچک کردن توموری که باعث تنگی کانال نخاع شده پرتودرمانی یا شیمی درمانی تجویز کند.
- ورزش : بهترین درمان طولانی مدت و نگهدارنده در کلیه بیماران از جمله بیماران دارای تنگی کانال نخاعی ورزش است كه به صورت هاي زير انجام مي شود:
- اولین ورزش مهم در بیماران تنگی کانال نخاع جمع کردن دو پا داخل سینه است ورزشی که در مرحله حاد در بسیاری از بیماران دارای دیسک کمر است. در شرایطی که در حالت طاق باز خوابیده ایم دو پا را در داخل شکم جمع می کنیم و ده شماره نگه می داریم و سپس رها می سازیم و ده مرتبه این ورزش را انجام می دهیم.
- ورزش دوم برای تنگی کانال نخاع کشش عضله پریفرمیس در شرایطی است که طاق باز خوابدهایم و زانو ها خم می باشد و لگن را به سمت مخالف می کشیم. در این ورزش باید توجه کنیم که فشار به کمر وارد نشود.
- ورزش سوم برای درمان تنگی کانال نخاع کشش عضلات پشت ساق و ران پا می باشد.
برخی از درمان‌های جایگزین برای تنگی نخاعی کدامند؟
- طب سوزنی
این روش درمان شامل تحریک مکان‌های خاصی بر روی پوست با انواع تکنیک‌ها است،که در اکثر موارد از سوزن‌های نازک، محکم و فلزی برای نفوذ در پوست استفاده می‌شود. تحقیقات نشان داده است که درد پایین کمر، یکی از مناطقی است که در آن طب سوزنی برای افراد موثر واقع شده است.
- ازن درمانی:
یکی از جدیدترین درمان های تنگی کانال نخاع ازن درمانی می باشد. استفاده از گاز O3 در بسیاری از موارد موجب باز شدن نسبی کانال و کاهش علایم و خصوصا درد های انتشاری پا در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع می شود. کاهش تورم پاها ، کاهش گرفتگی پاها از جمله فواید اوزون درمانی در بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع می باشد.
دلايل متعددي در توجيه استفاده از اوزون براي درمان عارضه تنگي کانال نخاعي کمري وجود دارد:
بررسي تاريخچه بيماري تنگي کانال نخاعي کمري نشان مي‌دهد که شدت اين عارضه در اغلب بيماراني که از آن رنج مي‌برند، با گذشت زمان الزاماً بيشتر و بدتر نمي‌شود و بنابراين در اغلب موارد مي‌توان انجام عمل جراحي را به تأخير انداخت.
تزريق استروئيدها در ناحيه پايين کمر، شدت درد ناشي از اين عارضه و نياز به انجام عمل جراحي را کاهش مي‌دهد. از آنجا که اوزون هم به مانند استروئيدها، فسفوليپاز را مسدود مي‌کند، بنابراين جايگزين کردن استروئيدها با اوزون که يک داروي بسيار ايمن‌تر است و ساز و کار عملکرد آن هم مشابه با استروئيدهاست، يک اقدام منطقي و توجيه‌پذير خواهد بود.
همچنين اوزون ميزان خونرساني و گردش خون در سطح سلولي را افزايش مي‌دهد و از اين طريق هم مي‌تواند در کاهش درد ناشي از تنگي کانال نخاعي مؤثر واقع شود. در حال حاضر، از روش تزريق سرخرگي اوزون براي تسکين درد و التهاب ناشي از استئوآرتروز زانو استفاده مي‌شود، بنابراين قاعدتاً اين روش بايد در مورد علائم استئوآرتروز مفصل فاست هم مؤثر باشد.
تزريق اوزون به داخل سوراخ بين مهره‌اي (اينترا-فورامينال) در مقايسه با تزريق استروئيدها، تأثير بيشتري در تسکين درد ناشي از فتق ديسک‌هاي پايين کمر دارد (و اثرات درماني آن از ماندگاري بيشتري برخوردار است).
- لیزر درمانی تنگی کانال نخاع:
استفاده از لیزرهای پیشرفته و جدید با کاهش تورم موجود در کانال نخاعی موجب باز شدن کانال های نخاعی و ایجاد شرایط مناسب جهت انجام ورزش می باشد. لیزر های نسل جدید بر خلاف لیزرهای نسل قدیم به داخل کانال نخاع نفوذ می کنند و می توانند اثرات درمانی خود را اعمال کنند. به کرات با بیمارانی برخورد می کنیم که قبلا از لیزر جهت درمان تنگی کانال نخاع بهره ای نبرده اند و دلیل آن عدم نفوذ لیزرهای نسل قدیم به داخل کانال بود.
- درمان گیاهی تنگی کانال نخاع :
درمان گیاهی تنگی کانال نخاع شامل استفاده از شربت اخلاط سه گانه یعنی سرکه ، سیاهدانه و عسل می باشد . روغن سیاهدانه هم در مسیر پشت پا به مدت ۱۵ دقیقه ماساژ داده شود ..
زندگی با تنگی کانال نخاعی
تنگی نخاعی بیماری افراد مسن است، یعنی بیماری افرادی است که بالای ۶۰ سال دارند. به عبارت دیگر بیماری افراد بازنشسته است. این بیماری طیف های گسترده ای دارد و میتواند از تنگی خفیف تا تنگی های بسیار شدید باشد. این بیماری میتواند علائم مبهم مانند خواب رفتگی های جزئی اندام های تحتانی تا علائم شدید عصبی، مانند فلج شدن اندام ها و بی اختیاری ادرار و مدفوع را ایجاد کند .
بیماری تنگی کانال نخاعی چون به طور مزمن و در طی سالها به مقدار کم و به تدریج بوجود می آید، معمولاً علائم پر سر و صدایی ندارد. ولی از آنجایی که افراد مسن لازم است برای سلامتی قلب و عروق پیاده روی کنند ، عملاً زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. زیرا اینگونه بیماران تمایل دارند کارهای خود را نشسته انجام دهند و تمایلی به انجام ورزش و پیاده روی و راه رفتن ندارند و همین باعث می شود که پدیده پیری در واقع در آن ها سریعتر پیشرفت کند.
نکته مهم در زندگی مبتلایان به تنگی کانال نخاع این است که این بیماری چقدر کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، قاعدتا اگر بیمار میتواند به پیاده‌روی خود بپردازد و زندگی قابل قبولی داشته باشد، درمان های غیر جراحی کافی است ولی اگر بیمار نتواند راه برود و کیفیت زندگی خوبی نداشته باشد یا هنگام راه رفتن به علت اختلال در تعادل، دچار سقوط ها و زمین خوردگی های مکرر شود، صلاح است مورد عمل جراحی قرار گیرد تا بتواند باقیمانده عمر خود را با کیفیت خوبی سپری کند.
آیا می توان از تنگی کانال نخاع پیشگیری کرد؟
واقعیت آن است که تمام بیماری هایی که ما مبتلا می شویم جنبه های ژنتیکی دارد ، یعنی استعداد آن را داریم. ولی می‌توان زمان بروز این بیماری‌ها و شدت بروز آنها را با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی ستون مهره ها تغییر داد . اولین قدم این است که ببینیم تنگی کانال نخاعی چگونه به وجود می آید؟ تنگی کانال نخاعی تابع قانون های بیومکانیک میباشد. یعنی وقتی ستون مهره ها دچار لقی های کمی می شود فاست یا مفاصل ستون مهره ها رشد بیش از حد پیدا می کنند تا جلوی لقی را بگیرند علت لق شدن ستون مهره ها چیست ؟ علت لق شدن ستون مهره ها، برداشته شدن حمایت عضلانی و نیز خراب شدن لیگامان ها می باشد. بنابراین دو اصل مهم در مورد پیشگیری از تنگی کانال نخاعی که یکی از عبارت است از انجام حرکات ورزشی و نرمش های حساب‌شده و کارهای بدنی مناسب و دوم جلوگیری از بی حرکتی ستون مهره ها و از دست دادن توده عضلانی و از دست دادن و جلوگیری از کوتاه شدن عضلات و لیگامان ها با استفاده از ورزش و نرمش های صبحگاهی و آمادگی بدنی بیان شد.
تنگی کانال نخاعی اگر درمان نشود چه می شود؟
مطالعات انجام شده توسط دانشمندان نشانگر این است که به طور کلی تنگی کانال نخاعی در پنچاه درصد موارد باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع نمی شود. ولی در حدود ۲۵ درصد موارد تنگی کانال نخاعی باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود. اصولا توصیه می شود که تنگی کانال نخاع مورد درمان صحیح قرار گیرد ولی اگر تنگی کانال نخاع درمان نشود پس از مدتی درد بیمار و راه رفتن بیمار کاهش پیدا می کند. زیرا همانطور که میدانیم بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی با علائم درد یا با لنگش متناوب مراجعه می کنند یعنی بیمار پس از مدتی ایستادن و یا پس از مدتی راه رفتن دچار خواب رفتگی و گزگز و مورمور یا عدم توانایی در راه رفتن می شود . بنابراین اکثر بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند عملاً در حالت نشسته زندگی می کنند. اصولا تنگی کانال نخاعی با گذشت زمان خوب نمی‌شود . اما درد بیماران ممکن است به علت از بین رفتن ریشه های حسی عصب کاهش پیدا کند ولی ممکن است علائم عصبی بیماران پیشرفت پیدا کند. بنابراین توصیه می کنم که کلیه بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند به پزشک مراجعه کنند تا مورد درمان صحیح قرار گیرند.
ثبت
آنلاین
وقت ملاقات
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی
به وقت ملاقات نیاز دارید؟
