پی ار پی شانه یک روش جدید و مدرن برای درمان بیماری‌ها و دردهای شانه است. Prp شانه به عنوان عمل سرپایی محسوب میشود که بیمار پس از دریافت درمان می‌تواند در همان روز و بدون مرخصی به منزل بازگردد. درمان مشکلات شانه همچون درمان دارویی، جراحی و فیزیوتراپی با محدودیت‌هایی روبه‌رو است که این محدودیت‌ها در روش prp شانه وجود ندارد. معمولا بیماران شاکی از درد شانه که در اثر آرتروز مفصل شانه به کلینیک‌های درمانی مراجعه می‌کنند بهترین کاندیدای این روش درمانی هستند. با این حال درمان پی آر پی شانه برای موارد دیگری همچون پارگی ماهیچه‌های گرداننده شانه و شانه یخ‌زده نیز استفاده میشود. در ادامه این مقاله از وبسایت کلینیک درد دکتر نریمانی، به بررسی کاربردهای پی آر پی برای شانه، مزایا، نحوه تزریق و سایر جنبه‌های این روش درمانی خواهیم پرداخت. همچنین در سایت دکتر نریمانی به جراحی کایفوپلاستی هم پرداخته ایم.
تزریق پی ار پی شانه چیست؟
تزریق پلاسما غنی از پلاکت یا به اصطلاح پی آر پی (Platelet-rich plasma) یک درمان منحصر به فرد در کنترل درد ناشی از آرتروز می باشد. البته مطالعات همچنان در زمینه پی ار پی زانو در جریان است. در این روند از ترکیبات خون هر فرد به منظور درمان عارضه نمود یافته، استفاده می شود.
پلاسما یکی از ترکیبات سازنده خون است که حاوی فاکتور ها و پروتئین های خاصی می باشد که به انعقاد خون کمک می کند. علاوه بر این ،پروتیین های پلاسما به رشد سلول ها کمک می کنند. متخصصان با جدا سازی پلاسما از خون به روش سانتریفیوژ، به روش PRP دست یافتند. یکی از معضلاتی که بسیاری از افراد امروزه با آن روبرو هستند، ایجاد التهاب در مفاصل از جمله شانه است. بنا به دلایل مختلف به وجود می‌آید مفصل شانه از بزرگترین مفاصل بدن می باشد که تحرک بسیار زیادی دارد. بنابراین می تواند برای درمان مفصل شانه از پی آر پی استفاده نمود که این مراحل طی فرایند خاصی انجام می شود.
پی ار پی یا prp در شانه به چه دلیل انجام می شود؟
یکی از مفاصل بسیار مهم در بدن شانه ها هستند که باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند و صورت کافی داشته باشند بنابراین زمانی که با التهاب و درد و هر دلیل روبرو می شوید از روش هایی که برای درمان آن استفاده میشود.
می‌تواند از مهم ترین روش های درمانی باشد که دارو های مسکن ضد التهاب و داروهای استروئیدی و حتی انجام دادن یک سری فعالیت های فیزیوتراپی باشد.
زمانی که بیمار احساس درد می کند روش‌هایی با توجه به وضعیت که دارد پیشنهاد می شود پزشک فوق تخصص در مواردی که فرد احساس درد شدیدی می کند به تزریق پلاسمای غنی از پلاکت خون می پردازد.
این پلاسما به واسطه خون خود فرد گرفته می شود و با انجام روش هایی که برای آن صورت می گیرد بدون ایجاد جای زخم و اینکه اساسی برای فرد به وجود آورد می تواند آن را درمان کند.
در اصل پی ار پی تراپی زمانی توصیه می شود که پزشک از سایر روش ها برای درمان التهاب شانه بیمار به صورت کامل ناامید شده باشد و این روش غیر جراحی اولین روشی است که پیشنهاد می‌دهد.
پی ار پی به آسیب دیدگی عضلات رباط ها تاندون‌ها و قسمت های دیگر بدن کمک می کند.
کاربردهای پی آر پی برای شانه
کاربردهای پی آر پی برای شانه شامل درمان آرتروز و ساییدگی مفصل شانه میشود. همچنین پی ار پی شانه مشکلاتی دیگری نظیر پارگی تاندون‌های شانه (روتاتور کاف) و کپسولیت چسبنده (شانه یخ‌زده) را درمان می‌کند. پی ار پی شانه این درمان را از طریق فاکتورهای رشد و تاثیر آن‌ها روی التهاب و درد انجام می‌دهد. البته در بیماران هموفیلی تزریق پی ار پی شانه نباید انجام شود و این دست افراد باید به پزشک معالج خود گزارش بیماری‌شان را بدهند.
مزایای تزریق پی ار پی شانه
مزایای تزریق پی ار پی شانه از جمله بهبودی سریع، بسیاری از افراد را به استفاده از این روش ترغیب می‌کند. تزریق پی ار پی شانه جهت کاهش التهاب، تسکین درد و تسریع بهبودی انجام میشود و این کار از طریق تقویت گردش خون به ثمر می‌رسد. همچنین یکی دیگر از مزایای تزریق پی ار پی شانه، تسریع روند ترمیم و تولید سلول‌های بنیادی برای بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده است. از دیگر مزایای تزریق پی ار پی شانه می‌توان به دوران نقاهت بسیار کوتاه اشاره کرد. این روش در مقایسه با عمل جراحی شانه دارای دوران نقاهت بسیار کمتری است. prp شانه دارای مزیت دیگری است و آن این است که هیچ ماده خارجی به بدن وارد نمی‌شود؛ بنابراین احتمال عفونت یا واکنش به صفر می‌رسد. یکی از بارزترین مشخصه های این روند ، کاهش سریع علائم نمود یافته ای، همچون درد می باشد که به سبب صدمه وارد شده بروز پیدا کرده اند. همچنین با تزریق پی آر پی احتمال نیاز به درمان های تهاجمی تر یا مصرف طولانی مدت دارو بسیار کاهش می یابد.
نحوه آمادگی برای پی ار پی شانه
نحوه آمادگی برای پی ار پی شانه همانطور که در ادامه خواهد آمد باید با دقت انجام شود.
- یک هفته قبل از تزریق پی ار پی شانه از مصرف داروهای ضد التهاب نظیر بروفن، ژلوفن، نوافن و داروهای کورتن خودداری کنید. خودداری کردن از مصرف این داروها باید یک هفته قبل و سه هفته پس از تزریق باشد؛
- مصرف مکمل‌ها، داروها یا موادی که خون را رقیق می‌کنند (مکمل‌های حاوی روغن ماهی، زردچوبه، جینسینگ، وارفارین و پلاویکس) یک هفته قبل از تزریق prp شانه قطع کنید؛
- چنانچه در حال حاضر داروهای استامینوفن و آسپرین را مصرف می‌کنید، نیازی نیست پیش از درمان prp مصرف آن‌ها را قطع کنید؛
- به مدت یک ماه باید از تزریق هرگونه داروی استروئیدی به محل درمان خودداری کنید؛
- برای روز درمان حتما لباس مناسب به تن داشته باشید؛
- مصرف داروهای کاهش‌دهنده کلسترول مانند آتورواستاتین باید حداقل سه روز قبل از درمان قطع شود؛
- بین آخرین وعده‌ی مصرفی و تزریق باید 6 ساعت فاصله باشد؛ بدین معنا که از 6 ساعت قبل از تزریق نباید از مواد غذایی جامد و شیر استفاده کنید؛
- می‌توانید 2 ساعت قبل از عمل آب بنوشید. این مقدار باید حداکثر نصف لیوان باشد؛
- نیازی نیست برای روز درمان ناشتا باشید؛ بلکه باید صبحانه کاملی بخورید و آب زیاد بنوشید؛
- شب قبل از تزریق پی ار پی شانه محل مورد درمان را با آب و صابون ضد باکتری بشویید.
- تنها مسکنی که می‌توانید قبل و بعد از تزریق استفاده کنید استامینوفن است؛
- مصرف آسپرین باید یک هفته پیش از تزریق قطع شود؛
- پرویکس و آسپرین باید یک هفته قبل از تزریق و تحت نظر پزشک معالج قطع شوند.
چنانچه هر یک از داروهای ذکر شده را مصرف می‌کنید (به ویژه داروهای استروئید و پلاویکس) حتما پیش از قطع کردن آن‌ها با پزشک صحبت کنید. اگر پزشک متخصص تشخیص ادامه مصرف داد و همزمان می‌بایست تزریق prp شانه انجام دهید، این کار شدنی است؛ اما اثربخشی prp کم شده و نیاز به چندبار تزریق وجود خواهد داشت.
اگر نیاز است که مصرف داروهای ضد التهاب، مکمل‌های گیاهی و داروهای کاهنده کلسترول را پس از درمان از سر بگیرید، می‌توانید این کار را پس از هفته اول درمان انجام دهید.
مراحل تزریق پی آر پی شانه
ابتدایی‌ترین مراحل تزریق پی ار پی شانه شامل خون گرفتن از بیمار میشود. پزشک متخصص معمولا از ساعد فرد خون مورد نیاز را می‌گیرد، سپس درون دستگاه مخصوص سانتریفیوژ قرار می‌دهد. این دستگاه وظیفه جداسازی عناصر خون از یکدیگر و افزایش تراکم پلاکت‌های موجود در خون را بر عهده دارد. همانطور که می‌دانید خون از اجزای مختلفی نظیر پلاسما، گلبول سفید، گلبول قرمز و پلاکت تشکیل شده است. پلاکت‌ها مقادیر زیادی از فاکتورهای رشد را دارند که وجود آن‌ها برای ترمیم آسیب‌دیدگی‌ها ضروری است. پس از انجام مراحل تزریق پی ار پی شانه، پزشک محل درمان را با بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌کند؛ سپس این خون غنی از پلاکت به ناحیه موردنظر تزریق میشود تا پروسه طبیعی ترمیم و بهبود التهاب و درد شروع شود.
از روش پی آر پی در شانه در چه مواردی استفاده میشود؟
تزریق پلاکت غنی شده است به درمان آسیب دیدگی ها و عوارض مختلف کمک بسیار زیاد می کند از رایج‌ترین عارضه ها می توان پی ار پی شانه باشد که شامل موارد زیر است:
روش اول | آرتریت شانه
بیماری آرتریت باعث تخریب غضروف می شود در این زمان التهاب در شانه به وجود می آید.
به همین دلیل باعث التهابات شدید در این ناحیه میشود و در پی آن آرتریت روماتوئید و آرتریت های ناشی از آسیب دیدگی وجود می آید پس می توان نوع درد ناشی از بیماری های گفته شده را به واسطه prp درمان نمود.
روش دوم | شانه یخ زده
بیماری دیگر که باعث منقبض شدن و زخم شدن کف پا های همبند در قسمت شانه می شود باعث به وجود آمدن درد شانه و سفتی و همچنین محدودیت حرکتی برای فرد باشد این اتفاق معمولا در افرادی که بین ۴۰ تا ۶۰ سال هستند رخ می دهد.
می تواند ناشی از بیماری های دیابتی کم کاری تیروئید پارکینسون بیماری های قلبی و پرکاری تیروئید باشد و از مهم ترین اقدامات برای بهبود این بیماری پی آر پی هست.
روش سوم | روتاتور کاف
عارضه ای که مرتبط با روتاتورکاف است از جمله رایج ترین مشکلاتی است که برای مفاصل شانه به وجود می‌آورد این عارضه در پارگی تاندون های شانه پارگی نقش دارد.
روتاتور کاف ناپایداری مفاصل و درمان در رفتگی های قبلی مفاصل شانه است و در سفت بودن رباط ها تاثیر زیادی می گذارد.
روش چهارم | آماس کیسه های مفصلی
آماس کیسه های مفصلی از عارضه های دیگری است که با استفاده از پی آر پی درمان می شود در این بیماری شانه ها بیش از حد استفاده و به کار گرفته می‌شوند و به همین دلیل دچار درد و التهابات شدیدی می گردند.
درمان با پلاسما تراپی یکی از روش های که به این مشکلات کمک بسیار زیادی می کند.
روش پنجم | گیر افتادگی شانه
گیر افتادگی شانه معضلی است که در آن نوک شانه در زمان بلند کردن بازو تحت فشار قرار می‌گیرد این درمان می تواند دامنه حرکتی را کاهش دهد و مشکلات دیگری را برای شانه به وجود بیاورد.
روش ششم | لق شدگی یا بی ثباتی شانه
لق شدگی باعث بی ثباتی شانه می شود زمانی که سر استخوان بازو به صورت کامل خارج می گردد این اتفاق رخ می‌دهد و باعث ناپایداری و مفاصل در قسمت شانه می شود.
هر یک از موارد گفته شده می تواند به واسطه فرایند پی آر پی و یا تزریق پلاسمای غنی شده از خون خود فرد بهبود پیدا کند و این ترتیب باید تحت درمان پزشک قرار بگیرند تا روش های موثری را پیشنهاد کند.
روند درمان به وسیله پی آر پی برای شانه به چه صورت است؟
زمانی که پزشک روند درمان پی آر پی را شروع می‌کند باید نمونه های از خون بیمار گرفته شود و به واسطه یک دستگاه سانتریفیوژ نام دارد.
اعضای مختلف خون از هم تفکیک شوند و به بافت نرم در قسمت مفاصل ای که دچار آسیب دیدگی هستند تزریق شوند.
مراقبت های قبل از درمان پی ار پی شانه
- برای آنکه به توان این روند بهبود سریع تر انجام شود شود باید این دوره را طی کنید.
- بنابراین متخصصان پیشنهاد می کند که بیمار برای این کار ورزش های سنگین انجام ندهد و تا دوره درمان او به راحتی پشت سر گذاشته شود.
- پزشکان همیشه در این مواقع یک سری دارو برای افراد که دچار مشکل هستند دارو تجویز می کند.
- بهتر است از مصرف این داروها غیر استروئیدی و التهابی هستند از هفته قبل از درمان و بعد از تزریق کاملاً قطع شود.
- این توصیه برای این است که این داروها امکان دارد بهبود پیدا کنند و در این صورت درمان بی اثر می شود بهتر است برای طی کردن یک روند درمان عالی توصیه‌های پزشک را حتما با دقت عمل کنید.
مراقبت های بعد از پی آر پی شانه
اولین مراقبت های بعد از پی ار پی شانه شامل استراحت کامل است. معمولا پزشک متخصص به بیمار توصیه می‌کند که یک روز به طور کامل استراحت کند و کمترین بار و حرکت را به شانه خود تحمیل کند. توصیه دیگر پزشکان در مراقبت های بعد از پی ار پی شانه این است که بیمار سعی کند در دو روز نخست پس از درمان، اعمال محدودی را با دست‌ها و شانه‌های خود انجام دهد. مصرف هرگونه دارو پس از تزریق prp شانه ممنوع است؛ مگر آنکه پزشک تشخیص دیگری داشته باشد. تمام این مراقبت های بعد از پی ار پی شانه کمک می‌کنند زمانی که پلاسما در بافت‌های اطراف محل تزریق جذب میشود، مفاصل نیز بهبود یابند.
آیا پی آر پی شانه تاثیر گذار است؟
مشکلاتی که برای شانه وزن و بر اساس دلایل متعددی به وجود می آید و نیاز به بررسی به واسطه پزشک دارد. همانطور که می دانید و یکی از روش های که بر این مشکلات تأثیرگذار هستند پی ار پی تراپی هست بر اساس تحقیقات که در رابطه با پی آر پی انجام شده است تزریق پی آر پی در شانه است و به همین دلیل به راحتی می تواند بافت آسیب دیده را درمان کند و این روش درمانی باعث می شود روند بهبود سرعت بخشد.
اهداف تزریق پی آر پی چیست؟
تا کنون این روند تزریقی که از سوی یک متخصص درد خوب به انجام می رسد ، توانسته است برای موارد زیر اثربخشی مثبتی داشته باشد .
- ریزش مو: با تزریق پلاسما غنی از پلاکت به پوست کف سر ، رشد موها تقویت می شود.
- آسیب های مربوط به تاندون: تاندون ها بافت های محکم و ضخیمی هستند که ماهیچه را به استخوان متصل می سازند. معمولاً روند بهبودی این نوع بافت ها تا حدودی کند و آهسته است.
- آسیب های شدید ورزشی: تزریق پی آر پی در بهبود بخشیدن صدماتی همچون کشیدگی عضله همسترینگ یا رگ به رگ شدن مؤثر است.
- ترمیم بعد از جراحی: در مواردی ، جراح پس از عمل ،برای ترمیم پارگی تاندون یا رباط ، از پروسه مذکور کمک می گیرد.
- آرتروز (استئوآرتریت): تاثیر پی آر پی در برطرف سازی درد و آرتروز طی تحقیقات انجام شده در سال 2015 تا حد زیادی مشخص گردید.
نحوه عملکرد و میزان تاثیر گذاری پی ار پی بر شانه
پلاکت های خون حاوی فاکتور رشد می باشند. از این رو متخصصان بر این باورند که با تزریق فاکتورهای رشد به روش پی آر پی به ناحیه آسیب دیده، موجب می شوند تا بافت با تولید سلول های جدید ترمیم یابد. بدین صورت می توان گفت که روش پی آر پی ، بافت های صدمه دیده موجود در بدن را احیا می کند. مطالعات مبنی بر تاثیر روند PRP در درمان درد و آرتروز، اثرگذاری مثبت آن را نشان داده اند.
با اینحال همچنان به تحقیقات گسترده تری نیاز است. طبق نتایج حاصل، روش مذکور در بهسازی موارد زیر بسیار ثمربخش ظاهر شده است :
تزریق پلاسما غنی از پلاکت شدت درد را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. همچنین این روند در بهبود بخشیدن به عملکرد فیزیکی بسیار مؤثر می باشد. به لحاظ اثرات جانبی نیز باید گفت که تا کنون موردی از واکنش جدی به تزریق پی آر پی دیده نشده است.
پروسه تزریق پی آر پی شانه
اقدامات پیش از تزریق پی ار پی شانه
برای کاهش درد در محل تزریق ، یک فوق تخصص درد خوب از لیدوکائین که یا ماده بی حس کننده موضعی است، بهره می گیرند.
مراحل تزریق
- در وهله اول، خون بیمار گرفته شده و داخل کیت های خاص آماده سازی PRP وارد می گردد.
- میزان خون گرفته شده بسته به ناحیه مورد هدف برای تزریق ، متفاوت است.
- پس از آن به جهت جداسازی ترکیبات خون و بدست آوردن پلاکت های موجود در پلاسما ، نمونه خون گرفته شده را درون دستگاه سانتریفیوژ قرار می دهند. این پروسه حدود ۴۵ دقیقه ادامه پیدا می کند.
- سپس پلاسما جدا شده از خون که حاوی مقادیر زیادی پلاکت و پروتیین می باشد، برای تزریق آماده می شود.
- سپس پیش از مرحله تزریق ، بهترین فوق تخصص طب درد در تهران ، بی حسی موضعی اعمال نموده و پلاسما غنی از پلاکت را در فاصله مفصلی تزریق می نماید.
- همچنین به جهت کنترل روند و مسیر تزریق از فناوری تصویربرداری اولتراسوند نیز کمک می گیرند. پس از پایان تزریق فرد می تواند به خانه بازگردد.
دوره ریکاوری بعد از تزریق پی ار پی شانه
پس از پروسه ، بهترین فوق تخصص طب درد رعایت نکاتی را به شما توصیه می کند:
- در 3 روز ابتدایی ، هر 2 الی 3 ساعت به مدت 20 دقیقه بر روی کمپرس یخ قرار دهید.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی با عملکرد پی آر پی در تضاد هستند ؛ پس مصرف این قبیل از داروها را قطع کنید و در صورت درد،فقط از استامینوفن استفاده کنید.
- استراحت نمایید و از پرداختن به فعالیت هایی که فشار وارد می سازد، بپرهیزید.
- احتمال دارد تا چند روز جهت راه رفتن به عصا نیاز داشته باشید.
آیا پی آرپی شانه پروسه ای ایمن محسوب می گردد؟
با در نظر گرفتن این نکته که از خون خود فرد برای درمان اش استفاده می شود ، ریسک بروز عوارض به حداقل می رسد. البته نمی توان به طور کامل از اثرات جانبی چشم پوشی کرد و گفت که احتمال بروز آن ها صفر است.
عوارض تزریق پی آر پی شانه
عوارض تزریق پی آر پی شانه نسبت به عمل جراحی شانه بسیار کمتر است؛ اما مانند هر درمان دیگری تزریق prp شانه نیز شامل عوارضی میشود که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
- عفونت در محل تزریق
- خونریزی یا کبودی
- تورم و درد در ناحیه تزریق
- امکان تغییر در رنگ پوست
- آسیب‌دیدگی عصب‌ها یا رگ‌های خونی مجاور محل تزریق
- عدم کاهش یا تشدید علائم و درد در شانه
- سفتی و درد طولانی مدت در ناحیه درمان‌شده
- امکان دست نیافتن به نتیجه دلخواه
- واکنش آلرژیک به داروهای بی‌حس‌کننده موضعی
ریسک و خطرات پی آر پی شانه
نظیر سایر پروسه های درمانی ، این روند نیز می تواند عوارضی را با خود به همراه داشته باشد که موارد زیر را شامل می شوند:
- عفونت موضعی
- درد در محل تزریق
- آسیب به رشته های عصبی محل تزریق
در چه مواردی تزریق پی آر پی برای شانه توصیه نمی شود؟
چنانچه فردی که به آرتروز و درد شانه مبتلا بوده در ناحیه هدف به عفونت فعال دچار یا درگیر اختلال های مربوط به پلاکت و انعقاد خون باشد، بهتر است تحت این روند درمانی قرار نگیرد.
همچنین بیماری های مربوط به اختلالات دستگاه ایمنی بدن، سرطان و کم خونی شدید عوامل بازدارنده ای در این زمینه محسوب می شوند.
شایع ترین عارضه های شانه که PRP در درمان آن ها کاربرد پذیر است :
یک فوق تخصص درد خوب در تهران ، برای درمان موارد زیر ، از پروسه تزریق پی آر پی استفاده می کند :
- پارگی جزئی رباط صلیبی
- آرتروز درجه 1 تا 3 شانه
- پارگی درجه 2 و 3 مینیسک شانه
- بهبود بخشیدن درد شانه در جوانان و نرمی غضروف
- پی آر پی در درمان درد مزمن و تاندونیت شانه ها و همچنین خار پاشنه نیز کاربرد دارد.
سخن پایانی
پی ار پی شانه یکی از روش‌های متداول و پرتقاضا برای درمان درد و التهاب شانه است. مدت زمان این درمان معمولا نزدیک به 30 دقیقه است. بیشترین زمان صرف جداسازی پلاسما از دیگر اجزای خون میشود تا غلظت پلاکت بالا رفته و اطمینان از وجود بیشترین فاکتورهای رشد به بالاترین میزان برسد. دوام درمان با پی ار پی شانه معمولا 9 ماه است که بسته به بدن و میزان آسیب این زمان ممکن است کمتر باشد. مزیت تزریق پی آر پی شانه نسبت به عمل جراحی این است که این روش حداقل‌ترین دوران نقاهت را دارد. همچنین نیازی به دریافت بی‌هوشی نیست و پزشک تنها از بی‌حسی موضعی جهت تزریق استفاده می‌کند. یکی از روش‌های کاهش درد در شانه، مراجعه به کلینیک‌های درد است. در این کلینیک‌ها متخصصان زیادی با شناخت دقیق عارضه و مشکل و طی کردن پروسه درمان تلاش دارند بیماران را بهبود داده و درد ناحیه شانه یا هر ناحیه دیگری را کاهش دهند. کلینیک درد دکتر نریمانی یکی از این مراکز مدیریت درد است که تلاش دارد بهبودی حال بیماران زودتر میسر شود؛ بنابراین رسیدگی به مشکلات بیماران در اولویت این کلینیک است.
دکتر نریمانی
