تزریق PRP که با نام پلاسمای غنی از پلاکت نیز شناخته می‌شود، یک درمان جدید برای مدیریت درد مربوط به استئوآرتریت (OA) زانو است. پلاکت‌ها یا ترومبوسیت‌ها نوعی سلول خونی هستند. آنها در مغز استخوان شما تولید می‌شوند. پلاکت ها حاوی فاکتورهای رشد هستند؛ در واقع پروتئین‌هایی هستند که ممکن است در بهبود جراحات مفید باشند. اثربخشی بالای پی ار پی زانو طی سال‌های اخیر نشان داد که این درمان برای به تعویق انداختن عمل جراحی زانو بسیار مفید است؛ زیرا التهاب و درد مفصل را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. اگر درمان‌های اولیه زانو از جمله فیزیوتراپی کمکی به کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی بیمار نکردند، تزریق prp زانو یک گزینه درمانی مناسب به حساب می‌آید. در این مقاله از وبسایت کلینیک درد دکتر نریمانی به بررسی کاربردهای پی آر پی برای زانو، مزایا و سایر جنبه‌های این درمان خواهیم پرداخت. همچنین در سایت دکتر نریمانی به جراحی کایفوپلاستی هم پرداخته ایم.
تاریخچه پیدایش درد و راه درمان آن با تزریق پی ار پی
مشکلات مفصلی و استخوانی و هم چنین دردهایی که ناشی از آن ها هستند یکی از رایج ترین درد ها است که بیماران برای از بین بردن ان به کلینیک های فوق تخصص های ارتوپدی مراجعه می‌کنند. در واقع در این که این کلینیک ها پزشکان فوق تخصص ارتوپدی هستند و استفاده از تکنیک های مشخص و خاصی می توانند درد های مفصلی را درمان کنند. بیشتر تکنیک هایی که در این کلینیک‌ها انجام شود برای بیمارانی است که با درد های خاص مفاصل روبرو شده اند و درمان های مرتبط با آن ها غیر تهاجمی هستند.
یعنی بیمار بدون اینکه هیچ گونه جراحی انجام دهد و پروژه های منظم به پزشک های متخصص می تواند مشکلات مفاصل را کم کند و ان را درمان نماید. همچنین در این کار علاوه بر درمان مشکلات استخوانی و مفصلی و توانایی های حرکتی و آسیب های ورزشی به کمک پزشک متخصص ارتوپدی درمان خواهد شد. بهتر است قبل از مراجعه با آن با متخصصین و مراجعه کنندگان در این زمینه صحبت کنید تا بتوانید اطلاعات لازم را دریافت کنید. مشکلات استخوانی رایجی که برای بیماران و برای درمان آن ها به یک پزشک متخصص احتیاج دارند عبارت هستند از :
- ناهنجاری های استخوانی
- عفونت های استخوانی
- شکستگی های ناشی از زمین خوردن
- تومور های استخوان شکسته یا جایی که بهبود پیدا نمی کند
شکستگی های ناشی از تماس های ورزشی و هنجار های ستون فقرات شکستگی های ناشی از قرار گرفتن در موقعیت های بد و مشکلات مفصلی رایجی که برای درمان آن ها باید هستند این متخصص استخوان خوب و متخصص مفصل مراجعه شود عبارت هستند از :
- آرتروز بورسیت
- دررفتگی
- درد مفاصل
- تورم التهاب
- پارگی رباط یا همان گامان هست
جراح و متخصص ارتوپدی چه چیزی را درمان میکند؟
برای قسمتهای مختلف بدن دلالت می کند و شامل موارد زیر است کف پا و مچ پا پینه پا التهاب قلب پا ناهنجاری های کف پا و مچ پا شکستگی ها انگشت حاشیه پا درد پاشنه خار پاشنه رگ به رگ شدن درد مفاصل آرتروز سندروم تونل درد های زیر شست یا همان التهابات استخوان های سزامی آسیب دیدگی رباط ها و تاندون های پا است شامل شکستگی درد های مفاصل آرتروز های مچ دست سندروم تونل کارپال گانگلیون آسیب دیدگی رباط ها و تاندون و پارگی تاندون و عفونت ها هستند.
PRP یا پی ار پی چیست؟
پی ار پی زانو یک روش درمانی جدید برای بهبود آسیب‌های مفصلی زانو است که طی سال‌های اخیر رشد فزاینده‌ای به خود دیده است. PRP حاوی مقدار زیادی از پلاکت‌های خون است. این عنصر بخشی از خون است که به دلیل برخورداری از فاکتورهای رشد و پروتئین، به بهبود عملکرد مفصل و عضلات، کاهش درد محل آسیب‌دیده و بازسازی و ترمیم بافت آسیب‌دیده می‌پردازد. در روش درمانی پی ار پی زانو از آنجایی که از خون بیمار استفاده می‌شود، در نتیجه فرد هیچگونه آلرژی و بیماری را تجربه نخواهد کرد.
پی ار پی زانو از مهم ترین روش برای درمان از این روش با اثرگذاری ۸۵ درصد در سال های اخیر باعث شده بسیار مورد توجه قرار بگیرد. اگر روش های ابتدایی درمان مثل فیزیوتراپی کمک به کاهش درد و بهبود وضعیت مفاصل ظاهر کند در این صورت فیزیوتراپی می تواند یکی از بهترین گزینه ها برای به تعویق انداختن جراحی ها باشد.
پلاکت بخشی از خون است که با وجود فاکتور های پروتئینی و رشد در بازسازی و ترمیم بافت های آسیب دیده و بهبود عملکرد مفاصل و عضلات و کاهش درد و حل آسیب تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد. این روش را که خون را با استفاده از دستگاهی به نام سانتریفیوژ جدا می کند بنابراین یک روش کاملا ایمن از هیچ گونه قارچی و واکنش شیمیایی برای بیمار به همراه ندارد.
زانو به سایر روش های تزریقی مرتبط است ولی و تسهیلات بیشتری دارد در بسیاری از موارد نیاز به عمل جراحی و تعویض مفصل را به تاخیر می‌اندازد. از این تکنیک برای کمک به بیمارانی که دچار آرتروز زانو و التهابات مفاصل می شود و افرادی که تعادل آنها دچار آسیب و شکستگی شده است و همچنین دارای ناپایداری ها کشیدگی زانو ها هستند. می توانند از این روش استفاده کنند از پلاسمای غنی از پلاکت علمی برای درمان سایر مفاصل استفاده کنند و شامل:
- بی‌ثباتی مفاصل مختلف
- سندروم تونل کارپال
- پیچ خوردگی و
- کشیدگی
- درمان آرتروز
کاندیدای مناسب prp چه کسانی هستند؟
دانشمندانی که در حال تحقیق بر روی درد هستنند و آنچه مشخص است این است که کاندیدای اصلی پی ار پی زانو افرادی هستند که در ماه‌های ابتدایی مثل فیزیوتراپی و استراحت را پشت سر گذاشتند و هیچگونه بهبودی نداشتند. می‌خواهند درد خود را به تاخیر بیاندازد و افراد جوانی است که در مرحله نخست به سر می برند.
چه کسانی شرایط درمان با روش پی ار پی تراپی را ندارند؟
می‌توان گفت پی ار پی زانو برای چه کسانی واقعاً مضر است نمی توان گفت که این درد درمان برای کسانی می‌توانند خوب باشد.
به همین دلیل قبل از شروع درمان به این روش به موارد دیگر هم باید توجه شود سن وضعیت خون و سلامتی فرد که همه اینها بسیار حائز اهمیت است.
آمادگی های لازم قبل از تزریق پی ار پی زانو چگونه است؟
انجام قبل از انجام پی ار پی زانو باید معاینات لازم به واسطه پزشک متخصص انجام شود آمادگی های لازم به بیمار داده شود تا استرس و کم شود. اما این حال چند نکته باید رعایت شود حداقل ۳ تا ۴ روز قبل از انجام پی آرپی دارو های التهابی و ضد انعقادی را قطع نمایید یا دو هفته قبل از درمان مصرف گیاهانی که رقیق کننده خون هستند و ویتامین ها و مکمل ها را کاملا متوقف کنید. یک تا دو هفته قبل از تزریق مصرف دارو های استروئیدی را قطع نمایید در روز تزریق یک وعده غذای سالم و کامل مصرف کنید و مقدار زیادی آب بنوشید.
نحوه عمل پی ار پی به چه شکل است؟
پی ار پی زانو بعد از نمونه گیری از کمی خون بیمار به واسطه یک دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد تا با چرخش خون در این دستگاه با سرعت بالا پلاک سایر سلول های خونی مثل گلبول های قرمز جدا شوند. سپس پلاسمای خون که حاوی پروتئین های مختلف به نام فاکتورهای رشد هستند مجددا به زانو تزریق می گردد و سبب تحریک بازسازی و بهبود محل آسیب دیده شود. با توجه به میزان آسیب دیدگی ممکن است پلاسمای غنی از پلاکت و مقادیر مختلف و تهی تا چند جلسه به بیمار تزریق شود تا این مرحله آماده سازی و تجربه پلاسما در منطقه پزشک و نیم ساعت انجام می گیرد.
کاربردهای پی ار پی زانو
از تکنیک prp زانو برای بیمارانی که دچار التهاب مفاصل و آرتروز زانو هستند استفاده می‌شود. همچنین یکی دیگر از کاربردهای پی ار پی برای زانو، درمان افراد مبتلا به کشیدگی و آسیب تاندون زانو، ناپایداری و کشیدگی زانو است. کاربردهای پی ار پی برای زانو تنها به مفاصل زانو منتهی نمی‌شود؛ بلکه این روش برای درمان سایر مفاصل استفاده می‌شود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
- درد مزمن در مفاصل
- سندرم تونل کارپال
- بی‌ثباتی مفاصل مختلف بدن
- صدمات وارده به رباط صلیبی قدامی
- پیچ‌خوردگی و کشیدگی زانو و سایر مفاصل بدن
- آسیب‌های وارده به مفصل شانه، آرنج و سایر مفاصل
- درد مزمن زانو
- فشار و پارگی روتاتورکاف
- تاندونوز (بیماری آرنج تنیس‌باز)
- درمان انواع بیماری‌های اسکلتی عضلانی
- درد و آسیب‌های وارده به گردن و کمر
- تاندونیت و پیچ‌خوردگی رباط‌های بدن
- کشیدگی‌های عضلانی خفیف تا شدید
- درمان زانوی دوندگان (پرش بیش از حد و ورم کف پا)
- درمان جایگزین مواردی که امکان تعویض مفصل وجود ندارد
- عدم موفقیت تزریق استروئید
مزایای تزریق پی ار پی زانو
با توجه به آنکه تزریق prp زانو همانند تزریق دیسکوژل با استفاده از نمونه خون بیمار انجام می‌شود، لذا احتمال بروز عوارض جانبی و واکنش‌های آلرژیک به نزدیک به صفر می‌رسد. اولین مزایای تزریق پی ار پی زانو کمک به کاهش التهاب و درد مفصل زانو است که در نتیجه وضعیت دردناک زانو را بهبود می‌دهد. در ادامه به سایر مزایای تزریق پی آر پی زانو اشاره خواهیم کرد.
مزیت اول | بازیابی اسید هیالورونیک
با تزریق پی ار پی زانو، اسید هیالورونیک که ماده‌ای شفاف در خون است بازیابی می‌شود که در نتیجه آن بافت‌های آسیب‌دیده یا دچار پیری از طریق فاکتورهای رشد پلاکت‌های خون و پروتئین موجود در آن ترمیم می‌شوند. این موضوع به کاهش درد و التهاب در مفصل آسیب‌دیده کمک میکند.
مزیت دوم | تسکین علائم
چنانچه بیمار درگیر آرتروز یا استئوآرتریت باشد، توسط درمان پی ار پی زانو علائم او تا حد زیادی کاهش می‌یابند. این درمان برای بیمارانی که با درد شدید آرتروز دست‌وپنجه نرم می‌کنند بسیار مفید است. این تسکین علائم به دلیل وجود فاکتورهای رشد در پلاکت خون است که در نتیجه به بازیابی غلظت اسید هیالورونیک زانوها کمک میکند.
مزیت سوم | درمان کم تهاجمی
درمان آرتروز زانو با prp زانو نسبت به عمل جراحی، درمان کم تهاجمی‌تری تلقی می‌شود. مزایای تزریق پی ار پی زانو این است که اولین تهاجم به بدن بیمار بسیار ساده رخ می‌دهد؛ یک نمونه خون از وی گرفته می‌شود. سپس فرآیند تعیین غلظت خون شروع می‌شود. هدف از پردازش و تعیین غلظت خون، تولید ماده‌ای حاوی مواد لازم فاکتورهای رشد است که آسیب و شرایط خاص بیمار را تسکین داده و درمان کند.
مزیت چهارم | بهبود آسیب‌های ورزشی
برخی ورزش‌ها مانند بدنسازی و فوبتال همراه با آسیب‌های زیاد هستند. در این ورزش‌ها عموما زانو دچار تروما و جراحت می‌شود و همین امر احتمال ابتلا به درد مفصل یا پارگی رباط را افزایش می‌دهد. برای رفع این علائم و بهبود آسیب‌های ورزشی، از مزایای تزریق پی آر پی زانو استفاده می‌شود تا به هدف نهایی که شامل بازگرداندن عملکرد فرد و افزایش دامنه حرکتی وی است برسیم.
مزیت پنجم | کاهش التهاب
سرم PRP حاوی 5 تا 10 برابر پلاکت بیشتر نسبت به خون معمولی است. پلاکت‌ها قطعات سلولی هستند که با فاکتورهای رشد پر شده‌اند. فاکتورهای رشد فیبروبلاست‌ها و سلول‌های اندوتلیال را تولید می‌کنند که بدن شما از آنها برای فروکش کردن التهاب و بهبودی استفاده میکند.
نحوه آمادگی برای پی ار پی زانو
پزشکان پیش از انجام درمان، نحوه آمادگی برای پی ار پی زانو را به بیماران خود ابلاغ می‌کنند. برای آمادگی پی ار پی زانو باید موارد زیر را رعایت کنید.
- تصویربرداری MRI از زانو به پزشک کمک میکند میزان آسیب‌دیدگی زانو را تشخیص دهد و از مقدار مناسب prp استفاده کند.
- 1 ماه پس از تزریق prp زانو نباید از داروهای کورتیزونی استفاده کنید یا آنها را تزریق کنید.
- به مدت 7 روز قبل و دو هفته پس از تزریق prp زانو، از داروهایی نظیر تیبوپروفن که ضد التهاب هستند اکیدا خودداری کنید. البته مصرف تیلنول مجاز است.
- چنانچه پزشک مصرف آسپرین را تجویز کرد، بدون توصیه او نباید این دارو را قطع کنید.
- در روز درمان لباس راحت بپوشید.
- پیش از مراجعه به مطب جهت انجام پی آر پی زانو، به مقدار کافی آب بنوشید. این مقدار برای خانم‌ها 2.7 لیتر در روز و برای آقایان 3.7 لیتر است.
- بهتر است پس از درمان به زانوی خود استراحت دهید. بنابراین مهم است که تا چند ساعت اول رانندگی نکنید و از شخصی بخواهید شما را به خانه برساند.
مراحل تزریق پی ار پی زانو
در ابتدا از بازوی شما مقدار کمی خون گرفته می‌شود. این نمونه خون در دستگاه سانترفیوژ قرار می‌گیرد تا اجزای آن از یکدیگر جدا شده و یک سوسپانسیون غلیظ از پلاکت‌ها در پلاسما ایجاد شود. سپس پزشک شروع تزریق را با بی‌حسی زانوی شما انجام می‌دهد. پس از بی‌حس شدن زانو، پی ار پی را به فضای مفصلی تزریق میکند. برای کنترل تزریق، گاهی پزشکان از اولتراسوند استفاده می‌کنند.
پس از طی کردن مراحل تزریق پی آر پی زانو باید به مدت چند ساعت استراحت کنید. احتمال بروز درد و گرفتگی پس از تزریق پی ار پی زانو وجود دارد؛ بنابراین باید از شخصی درخواست کنید شما را به منزل برساند.
مراقبت های بعد از پی ار پی زانو
مراقبت های بعد از پی ار پی زانو توسط پزشک و با توجه به شرایط بیمار تجویز می‌شود. اما به طور کل مراقبت های بعد از پی ار پی زانو شامل موارد زیر می‌شود.
- در سه روز اول بهتر است سرمادرمانی کنید؛ بدین شکل که هر دو الی سه ساعت یکبار روی زانوی خود به مدت 20 دقیقه یخ بگذارید تا التهاب کاهش یابد.
- از پزشک خود بخواهید داروی مناسبی برای کنترل درد تجویز کند.
- از مصرف داروهای ضد التهاب تا زمان مناسب باید خودداری کنید؛ زیرا ممکن است اثر پی آر پی زانو را از بین ببرد.
- در هفته اول پس از تزریق prp زانو مهم است که استراحت کافی داشته باشید و روی زانوی خود فشار وارد نکنید.
- پزشک زمان معاینه بعدی را مشخص میکند. حتما در زمان مقرر به مطب وی مراجعه کنید تا درمانتان با موفقیت پیش رود.
- با توجه به وضعیت و میزان آسیب‌دیدگی زانو، پزشک ممکن است استفاده از عصا یا واکر را توصیه کند. اگر چنین تجویزی انجام شد حتما به دستورالعمل‌های پزشکتان عمل کنید.
سخن پایانی
پی آر پی زانو یکی از درمان‌های مدرن و جدید برای دردها و التهابات مفاصل زانو است. این روش که نسبت به جراحی زانو روش کم تهاجمی است، با استفاده از خون بیمار انجام می‌شود. در درمان prp زانو، پزشک با نمونه خون گرفتن از بیمار کار را شروع میکند. درمان پی آر پی زانو نیازی به بی‌هوشی ندارد و پزشک تنها با استفاده از بی‌حسی، تزریق را به فضای مفصلی زانو انجام می‌دهد. یکی از بهترین درمان‌ها برای مشکلات زانو، استفاده از تمرین و کشش است. بنابراین به یاد داشته باشید که مراجعه به کلینیک‌های درد نظیر کلینیک درد دکتر نریمانی، بهترین راه جهت پیشگیری از آسیب‌های زانویی است.
دکتر نریمانی
