دردهای سرطانی ناشی از سرطان یا درمان آن است. همه کسانی که سرطان دارند دچار درد نیستند؛ اما بیشتر افراد مبتلا به سرطان احتمالا درد را تجربه می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند که درد یکی از شایع‌ترین و ترسناک‌ترین علائم سرطان است. درد سرطان ممکن است خفیف، متوسط یا شدید در اشکال مختلف باشد.دردهای سرطانی بر کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارند. این موضوع می‌تواند علائم دردهای سرطانی و عوارض جانبی درمان را بدتر کند. ممکن است خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب را افزایش دهد. به همین دلیل مدیریت درد بخش مهمی از درمان سرطان است. در این مقاله از وبسایت کلینیک درد دکتر نریمانی، علائم دردهای سرطانی، مسکن‌های موثر و درمان دردهای سرطانی را تشریح خواهیم کرد.
علائم دردهای سرطانی
دردهای سرطانی بسته به نوع و محل سرطان و همچنین تحمل درد فرد می‌تواند به روش‌های مختلفی ظاهر شود. برخی از علائم دردهای سرطانی عبارتند از:
- درد دردناک: دردی مبهم و مداوم که در هر جایی از بدن احساس می‌شود؛
- درد شدید: دردی ناگهانی و شدید که می‌تواند بیاید و برود؛
- درد ضربان‌دار: درد ضربانی که اغلب شبیه ضربان قلب است؛
- درد سوزش: دردی که فرد احساس می‌کند ناحیه آسیب‌دیده در حال آتش گرفتن است؛
- درد تیرکشنده: درد شدیدی که فرد احساس می‌کند برق در بدن او در جریان است؛
- درد عصبی: دردی که شبیه سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی است.
- مشکل در خوابیدن
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- افسردگی
- اضطراب
- مشکل در تمرکز
- ایزوله‌سازی اجتماعی
دردهای سرطانی می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشند. این دردها کار کردن، خوابیدن و لذت بردن از فعالیت‌ها را دشوار می‌کنند.
مسکن قوی برای درد سرطان
اکسی‌کدون، مورفین، پتدین، متادون، مپریدین و فنتانیل جزو مسکن‌های قوی برای درد سرطان هستند. این داروها جزو ضددردهای مخدر محسوب می‌شوند که اثربخشی آن‌ها روی دردهای سرطانی ثابت شده است. برای کاهش دردهای سرطانی شدید و مزمن، پزشک یا متخصص درد مسکن قوی برای درد سرطان که از خانواده مواد مخدر هستند را تجویز می‌کند. این داروها بر دستگاه عصبی مرکزی تاثیر مستقیم گذاشته و منجر به کاهش درد، اضطراب و ناراحتی می‌شوند. اما انواع دیگر مسکن‌ها برای تسکین دردهای سرطانی وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به ضددردهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ژلوفن و استامینوفن اشاره کرد.
علت کمر درد در بیماران سرطانی
برخی از انواع سرطان‌ها می‌توانند علت کمر درد در بیماران سرطانی باشند. یکی از این انواع، سرطان ریه است. در سرتاسر جهان، سرطان ریه علت اصلی مرگ‌ومیر ناشی از سرطان است. این سرطان ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن هم سرایت کند. سرطان ریه در 30 تا 40 درصد از افرادی که تشخیص داده می‌شود، گسترش می‌یابد. مهره‌های ستون فقرات شایع‌ترین محل انتشار سرطان ریه و علت کمر درد در بیماران سرطانی است. از انواع رایج علت کمر درد در بیماران سرطانی می‌توان به تومورهای ستون فقرات، سرطان سینه، سرطان‌های دستگاه گوارش و سرطان‌های خون اشاره کرد. درمان‌های پزشکی برای کمر درد در بیماران سرطانی به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن بستگی دارد. درمان‌های کمر درد ناشی از سرطان ممکن است شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی برای کوچک کردن تومور باشد. همچنین پزشکان و متخصصان درد ممکن است داروهای ضددرد را برای کمک به کاهش درد تجویز کنند. شل‌کننده‌های عضلانی به کاهش بروز اسپاسم عضلانی که می‌تواند کمردرد را بیشتر و بدتر کند، کمک می‌کنند.
علت درد پا در بیماران سرطانی
گرفتگی مداوم پا و سایر عضلات یکی از علت درد پا در بیماران سرطانی و نتیجه فرآیند درمان آن‌ها است؛ به‌ویژه در شب که ممکن است خواب را تحت تاثیر قرار دهد. گرفتگی یا اسپاسم عضلانی منجر به سفت شدن و درد عضله می‌شود. این درد ممکن است ناگهانی باشد و عضله احساس سفتی داشته باشد. علت درد پا در بیماران سرطانی معمولا در نتیجه گرفتگی عضلات پا است که ممکن است حرکت عضله را سخت کند؛ اما معمولا این درد فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
درد پا در بیماران سرطانی بیشتر در ساق پا، مچ پا یا پا شایع است؛ اما ممکن است در هر عضله‌ای از جمله عضله دست‌ها، بازوها، شکم و در امتداد قفسه سینه رخ دهد. افراد سالم معمولا به‌دلیل کشیدگی یا استفاده بیش از حد از عضله، گرفتگی عضلات زیادی دارند.
درمان پا درد بعد از شیمی درمانی
برخی از درمان‌های متداول درد پا در بیماران سرطانی، داشتن برنامه کششی منظم، فعالیت روتین، استفاده از برخی داروها مانند آنتی هیستامین لوراتادین است. همچنین استفاده از گرما یا سرما در درمان پا درد بعد از شیمی درمانی روش مفیدی است. برای اعمال گرما یا سرما به‌منظور درمان پا درد بعد از شیمی درمانی، باید با پزشک یا متخصص درد صحبت کنید تا شیوه‌ی استفاده و نکات مراقبتی را به شما آموزش دهند. در ادامه روش‌های دیگری برای درمان پا درد بعد از شیمی درمانی را تشریح خواهیم کرد.
- گرم بمانید و مرتبا موقعیت خود را تغییر دهید؛
- پاهای خود را در رختخواب با خم کردن و صاف کردن آن‌ها، چندین بار در طول روز ورزش دهید. اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، یک مراقب می‌تواند به شما در انجام آن کمک کند؛
- کشش آرام عضلات قبل از دراز کشیدن می‌تواند به جلوگیری از گرفتگی کمک کند؛
- اگر با تیم مراقبت‌های بهداشتی‌تان مشکلی ندارد، پا را ماساژ دهید؛
هنگامی که گرفتگی عضله پا دارید، بنشینید یا بایستید تا عضله سفت را تا جایی که می‌توانید بدون آسیب رساندن به آن بکشید. به‌عنوان مثال، برای گرفتگی عضلات ساق پا، سعی کنید انگشتان پا را به سمت بالا و به سمت زانوها بگیرید یا راه بروید؛ - کم آبی یا عدم تعادل سطح خون در کلسیم، پتاسیم یا فسفر را درمان کنید.
درد استخوان ناشی از سرطان
یکی از شایع‌ترین انواع دردهای سرطانی درد استخوان است. درد استخوان ناشی از سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که تومورهای متاستاتیک سرطان‌هایی که از سایر قسمت‌های بدن شروع می‌شوند، در مغز استخوان، بافت اسفنج مانند در مرکز اکثر استخوان‌ها، رشد کنند. در واقع، درد استخوان ناشی از سرطان ممکن است اولین علامت چندین نوع سرطان از جمله سرطان پروستات و ریه باشد.
درد استخوان ناشی از سرطان در افراد مبتلا به سرطان‌های اولیه استخوان (تومورهایی که از بافت استخوان شروع می‌شوند) مانند استئوسارکوم که بسیار کمتر از سرطان‌هایی است که به استخوان‌ها سرایت می‌کنند، رخ می‌دهد. گزینه‌های درمانی برای متاستازهای استخوانی شامل داروهای ضد درد، داروهای بیس فسفونات، پرتودرمانی و جراحی است.درمان درد استخوان ناشی از سرطان اهدافی همچون تسکین درد، درمان شکستگی، کاهش خطر شکستگی و جلوگیری یا به تاخیر انداختن عوارض استخوانی اضافی است.
سخن پایانی
دردهای سرطانی می‌توانند مدت کوتاهی طول بکشند و فقط گاهی رخ دهند. در برخی موارد، دردهای سرطانی ممکن است ثابت باشد و برای مدت طولانی ادامه یابد. دردهای سرطانی می‌توانند سایر علائم یا عوارض جانبی سرطان را بدتر کنند. به‌عنوان مثال، درد می‌تواند به خستگی، افسردگی، عصبانیت و ناراحتی کمک یا آن را بدتر کند. اگر هر نوع دردی را تجربه می‌کنید، باید در کوتاه‌ترین زمان به پزشک یا متخصص درد مراجعه کنید تا توسط آزمایش‌های تصویربرداری، تومورهای بدخیم تشخیص داده یا رد شوند.
دکتر نریمانی
