تزریق اپیدورال ، یکی از روندهای درمانی رایج است که توسط متخصص درد به جهت درمان و تسکین بسیاری از انواع دردهای کمر و پا به انجام می رسد.
این پروسه دهه هاست که مورد استفاده قرار گرفته و از اساسی ترین فرایندهای درمانی غیر جراحی سیاتیک و درد قسمت تحتانی کمر به حساب می آید.
به این سبب این پروسه تزریق استروئیدی ایپدورال (ESIs) نامیده می شود که ماده بی حسی موضعی و داروهای استروئیدی مستقیما به فضای اپیدورال نخاع و ریشه های عصبی تزریق می گردند.
این پروسه از جمله خدمات متعدد دکتر مهناز نریمانی ، بهترین متخصص درد در تهران می باشد.
هدف از انجام تزریق اپیدورال
- کنترل و تسکین درد از طریق کاهش التهابات ایجاد شده در ریشه های عصبی و محیط اطراف آن ها
- ارتقا دامنه حرکتی و عملکردی بخش تحتانی کمر و پاها
- بهبود بخشیدن وضعیت جسمانی فرد به جهت کسب توانایی لازم برای شرکت در جلسات فیزیوتراپی و توانبخشی
تزریق اپیدورال زمانی وارد برنامه درمانی بیمار می شود که پیش از آن مجموعه ای از پروسه های درمانی غیر جراحی و محافظه کارانه مانند مصرف دارو و فیزیوتراپی موثر واقع نشده باشند.
همچنین پیش از اقدام برای جراحی ابتدا تزریق ایپدورال انجام می شود تا در صورت جوابدهی فرد دیگر درگیر عمل جراحی و عوارض آن نشوند.
در کل هدف اصلی از انجام این پروسه این است که فرد توانایی گذشته خو را برای انجام امور بدست آورد و بتواند به راحتی کار و فعالیت های مختلفی را انجام دهد.
تزریق ایپدورال چه مزیت هایی دارد ؟
طبق نظر بهترین متخصص درد ، فرایند مذکور تسکین دردهای حاد در ناحیه کمر و پا بسیار کارآمد است و اثرگذاری چشمگیری دارد.
برای تاثیرگذاری طولانی مدت به تشخیص پزشک ، طی فواصل معین طی یک سال ، ممکن است بیمار به چند مرتبه تزریق نیاز پیدا کند. به محض ورود دارو به فضای اپیدورال ، بیمار از مزیت های این پروسه که در ادامه توضیح می دهیم ، بهره مند می شود :
کاهش التهاب و دردهای عصبی : داروهای استروئیدی از تولید عامل شیمیایی که باعث بروز التهاب می شود جلوگیری کرده و با انتشار کمتر سیگنال های درد ، حساسیت رشته های عصبی را نسبت به آن کاهش می دهد.
محدود کردن مصرف داروهای خوراکی : با کاهش درد به سبب تزریق اپیدورال ، دیگر نیازی نیست فرد همچون گذشته به میزان زیادی داروهای خوراکی که ممکن است اثرات جانبی هم داشته باشند ، مصرف کنند.
ادامه دادن یا شرکت در جلسه های فیزیوتراپی : از آن جایی که فرد بعد از تزریق اپیدورال محدودیت خاصی نخواهد داشت می تواند پس از اثرگذاری دارو ، بعد از آن به فیزیوتراپی و پروسه های توانبخشی بپردازد.
به تعویق انداختن پروسه جراحی : جراحی هایی که بر روی نخاع و بخش های حرکتی به انجام می رسند پروسه های سنگینی هستند و تا مدتی فرد از همه نظر محدود می گردد. اما درمان های غیر جراحی مثل تزریق اپیدورال به بیماران کمک می کنند که راحت تر با عارضه پیش آمده مقابله کنند.
رویکرد و روش های تزریق اپیدورال
با توجه به مشکل ایجاد شده ، نیازهای بیمار و البته صلاحدید بهترین دکتر فوق تخصص درد در تهران ، جهت تزریق اپیدورال ، تکنیک های مختلفی بکارگرفته می شود :
تزریق ترنسفورمینال : این متد دقت بالایی را در تزریق دقیق و درست محلول استروئیدی به فضای ایپدورال ، نزدیک به نقطه تحریک پذیری رشته های عصبی فراهم می آورد. در تزریق ترنسفورمینال ایپدورال ، ریشه های عصبی خاصی به جهت کنترل درد و التهاب مورد هدف قرار داده می شوند.
تزریق اینترلامینار : طی این تکنیک ، سوزن از بخش پشتی ستون فقرات وارد شده و دارو به فضای اپیدورال توزیع می شود. میزان دقت این روند کمتر است زیرا داروها از نزدیکی ریشه های عصبی مورد نظر تزریق نشده و محلول استروئیدی می تواند آزادانه از محدوده فضای اپیدورال نیز فراتر رود.
تزریق به بخش انتهایی نخاع : روند تزریق در این تکنیک کلی ، آسان است اما دارو به طور مستقیم به نقطه ایجاد درد وارد نمی شود. این تکنیک در مقایسه با دو روش قبل اثرگذاری کمتری دارد اما ایمن تر بوده و انجام آن راحت تر می باشد. از این تکنیک می توان برای کنترل دردهای پراکنده استفاده کرد.
طی این تکنیک ها در صورت لزوم متخصص درد تهران از گاید فلوروسکوپی نیز کمک می گیرد.
تزریق ایپدورال برای درمان چه عارضه هایی به انجام می رسد؟
پیش تر نیز این مطلب را متذکر شدیم که پروس درمانی نامبرده ، در شرایطی که عصب های نخاعی ملتهب شده و درد در قسمت تحتانی کمر و پاها را به همراه داشته باشد مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله رایج ترین عارضه های این چنینی عبارتند از :
- فتق دیسک کمر
- بیماری دیسک دژنراتیو
- تنگی کانال نخاعی
- سیاتیک
تزریق اپیدورال برای تنگی کانال نخاع
تزریق ایپدورال انواع بسیار زیادی دارد که معمولا بر اساس محل تزریق متفاوت می‌شوند.
تزریق استروئید در قسمت گردن یا قسمت های دیگر اپیدورال نامیده می شود. تزریقاتی که در قسمت کمر انجام میشود به تزریق استروئید اپیدورال توراسیک معروف است.
این تزریق را می‌توان با توجه به جهت سوزنه نامگذاری نمود.
بیشتر تزریقات استروئیدی اپیدورال بین لامینا می باشد بر این عمل تزریق استروئید اپیدورال گفته میشود.
سوزن به سمت بالا و به طرف سر و بین دولا مینو در حرکت است نوع دیگری از تزریق های استروئیدی ترانسفرامینال هستند.
کاربرد تزریق اپیدورال
تزریق اپیدورال به رفع کمردرد و پادرد و برگشتن به فعالیت های روزمره کمک بسیار زیادی می‌کند این روش باعث آرام شدن درد پا و کمر و ناشی از آسیب دیدگی دیسک ها می شود.
تزریق اپیدورال یک روش غیر جراحی است و معمولا همراه با مصرف دارو و تمرین های فیزیوتراپی انجام می شود در مواردی که فرد دچار فتق دیسک شده است یا دچار بیرون زدگی است، می‌تواند از این تزریق اپیدورال استفاده کند.
فتق دیسک به قسمت ژله ای گفته میشود که در میان دیسکو قرار دارد و اگر این قسمت ژله از سمت نخاع به بیرون بزند با درد و ورم بسیار زیادی همراه است که با آن فتق دیسک می گویند.
در حالت بیرون زدگی دیسک ستون فقرات در دیسک فشار بسیار زیادی وارد می‌کند و فشار بر اعصاب نخاعی وارد میشود.
به همین دلیل درد بسیاری همراه دارد بیرون زدگی دیسک در سن ۳ یا ۴ سالگی به وجود می‌آید و عملا به خودی خود در این سن درد زیادی به کودک می کند.
در مواردی که بیمار دچار درد شده است به گونه‌ای که فرسودگی دیسک باعث پارگی لایه میانی دیسک می شود و با کاهش این درد استخوان اطراف دیسک فضای کمتری پیدا می کند.
اگر بیمار دچار درد در نخاع بشوند یعنی بر نخاعی که در میان ستون فقرات قرار گرفته است فشار ایجاد شود در نتیجه در این قسمت ران پا باسن کمر مچ پا و پنجه پا هم دچار درد می شوند.
درد های سیاتیک در التهاب عصب سیاتیک به وجود می آیند و در پی آن در قسمت های باسن پشت پا و قسمت های انتهایی پا این درد انتقال پیدا می کنند به درد سیاتیک معروف هستند.
چه افرادی کاندیدای مناسب برای تزریق اپیدورال هستند؟
افرادی که درد هایی را در قسمت پا کمر گردن احساس می کنند و از آن رنج می برند می توانند به واسطه تزریق اپیدورال آن را تسکین دهند کسانی که شرایط زیر را دارند حتما می توانند از این روش ها برای درمان استفاده کنند:
تنگی کانال نخاعی
تنگ شدن کانال نخاع و کانال ریشه عصبی باعث به وجود آمدن کمر درد و پا درد خصوصا در زمان راه رفتن می شود
اسپاندیلولیز
شکستگی بین مهره ها و یا ضعف آن ها اگر به گونه ای باشد که مهره جلو سر بخورد می تواند به ریشه های عصبی هم فشار دهد و باعث به وجود آمدن درد شود.
فتق دیسک
ماده ژلیش که در میان دیدگاه قرار دارد در قسمت زرد شده و دیواره های نخاع که ممکن است دچار پارگی و تورم شود.
زمانی که این ماده فشرده می شود به صورت ناگهانی به بیرون زده میشود و به عصب نخاعی برخورد می کند و درد تورم و ناراحتی را در این قسمت به وجود می آورد.
ساییدگی دیسک
فرسودگی دیسک های بین مهره ای و شکستگی آنها باعث متلاشی شدن فضای دیسک پاره شدن حلقه درد در استخوان می شود که درد شدیدی را به همراه دارد.
سیاتیک
دردی که در طول عصب سیاتیک در قسمت لگن به وجود می آید و تا پا پایین کشیده می شود جز درد های سیاتیکی هستند.
این درد معمولا به دلیل فشردگی مهره هایی که در قسمت ستون فقرات یا عصب نخاعی هستند به وجود می آیند و باعث تزریق اپیدورال میشود.
که بیماران در درمان مشکلات درد و التهابی شدید تزریق اپیدورال می‌توانند انجام دهند و تعیین لزوم جراحی برای رفع درد های ناشی از فتق دیسک کمک کند.
وقتی علائم بیماری در تمرینات توانبخشی با اختلال روبه رو میشود می تواند این مشکلات را رفع کند و درد را تسکین دهد تزریق اپیدورال گردن و کمر برای افرادی که دچار عفونت مشکلات کم خونی هستند انجام نمی شود.
این تزریق می‌تواند سطوح قند خون را در افرادی که به دیابت مبتلا هستند بالا ببرد می‌تواند فشار خون و فشار چشم را برای افرادی که مبتلا به ویروسی هستند بالا ببرد.
به همین دلیل امکان دارد به کوری تدریجی منجر شود این مسائل را باید با پزشک متخصص از ما در میان بگذارید تا راهکارهای بهتری به شما ارائه دهند.
اگر شک دارید که باردار هستید یا خیر باید آزمایش انجام دهیداشعه ایکس فلوروسکوپی در زمان تزریق برای جنین بسیار مضر است.
مراحل و فرآیند تزریق اپیدورال
در مرحله اول مهره و ریشه های عصبی موقعیتشان سنجیده میشود بیمار بر روی شکم می خوابد و یک بالش مخصوص درد زیر شکم قرار داده می شود تا بتوانند تزریق راحت در آنجا صورت گیرد و کمر حالت منعطف خود بگیرد.
این موقعیت باعث می شود که ستون فقرات برای عمل کاملا آماده شود و راحت تر به فضای اپیدورال فرد دسترسی پیدا کند.
پزشک با استفاده از یک فلوروسکوپی مهره های کمر و ریشه اعصاب را شناسایی می کند یا باید تحت بی‌حسی قرار بگیرد تعیین می شود.
بافت های تحت بی حسی بافت هایی هستند که در فرایند تحلیل کاملا درگیر می شوند و به همین دلیل باید بی حس شود.
زمانی که سوزن وارد می شود و بی حسی موضعی کاملا انجام شده است و فرد احساس درد نمی کند پزشکی ماده را در محل تزریق قرار دارد و با استفاده از فلوس که می‌تواند مراحل را به واسطه روش مختلف ببینند.
ترکیب اعضای استروئید و مدار بی حس وظایفی در آن تضمین خواهد شد و در نتیجه ریشه های عصبی دردناک می شود و در معرض دارو های تسکین دهنده قرار می گیرد.
در پایان تزریق سوزن خارج می شود و برای پوشش زخم که ناشی از جای سوزن یک سوزن کوچک قرار داده می شود.
در برخی از موارد امکان دارد تا سه بار تکرار و تعمیم انجام شود تا بیمار نهایت نتیجه را ببیند با این حال بسیاری از بیماران تنها با یک یا دو بار تزریق کاهش درد قابل توجهی را متوجه می شوند
اثرات جانبی تزریق ایپدورال
در مجموع ، تزریق اپیدورال یک پروسه ایمن و بی خطر است اما بروز برخی اثرات جانبی موقت را نمی توان نادیده گرفت.
عارضه های جانبی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم ، همیشه اتفاق نمی افتند و حتی در صورت بروز بعد از چند ساعت بهبود پیدا می کنند :
- تهوع
- سردرد
- سرگیجه
- بی حالی
- قرمزی و گر گرفتگی صورت
